Η αντιμετώπιση μπορεί να είναι δύσκολη, δεδομένης της φύσης αυτής της διαταραχής. Τα παιδιά και οι ενήλικες με σύνδρομο Άσπεργκερ εμφανίζουν μια μεγάλη ποικιλία συμπτωμάτων και δεν υπάρχουν δύο περιπτώσεις που να είναι ακριβώς ίδιες. Μερικοί αντιμετωπίζουν δευτερεύοντα ζητήματα που δεν παρεμβαίνουν στην καθημερινότητά τους. Άλλοι δυσκολεύονται να λειτουργήσουν σε ακαδημαϊκά, κοινωνικά και εργασιακά περιβάλλοντα. Για πολλά χρόνια, το σύνδρομο Άσπεργκερ εθεωρείτο μια ξεχωριστή διάγνωση. Αλλά το 2013 η Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία ανακατέταξε την νόσο στην ευρύτερη διαγνωστική “ομπρέλα” των διαταραχών του φάσματος του αυτισμού (ASD). Ωστόσο, πολλοί κλινικοί γιατροί συνεχίζουν να αναφέρουν το σύνδρομο Asperger ως μέρος συζητήσεων με ασθενείς και οικογένειες, όταν εξετάζουν μια πιθανή διάγνωση ASD. Σύνδρομο Άσπεργκερ: Κοινά σημάδια και συμπτώματα 1. Κοινωνικά συμπτώματα Ένα ενδεικτικό σημάδι είναι η δυσκολία σε κοινωνικές καταστάσεις: Προβλήματα δημιουργίας ή διατήρησης φιλιών Απομόνωση ή ελάχιστη αλληλεπίδραση σε κοινωνικές καταστάσεις Δυσκολία στη διατήρηση άμεσης οπτικής επαφής ή τάση να κοιτάζει επίμονα τους άλλους Πρόβλημα ερμηνείας χειρονομιών Αδυναμία αναγνώρισης του χιούμορ, της ειρωνείας και του σαρκασμού Ακατάλληλες συμπεριφορές ή περίεργοι τρόποι Προβλήματα έκφρασης ενσυναίσθησης και ελέγχου ή επικοινωνίας συναισθημάτων Προφανής έλλειψη κοινής λογικής Τάση για μονόπλευρες συζητήσεις (με τον εαυτό του) Εμμονή με ορισμένα θέματα Ερμηνεία μιας πληροφορίας ως κυριολεκτική Προτίμηση για αυστηρό πρόγραμμα ή ρουτίνα Ένας ενήλικας ή ένα παιδί με Άσπεργκερ μπορεί να μην εμφανίζει όλα αυτά τα σημάδια, αλλά γενικά, τείνει να δυσκολεύεται σε κοινωνικές καταστάσεις. Μερικοί μπορεί να ερμηνεύσουν τα συμπτώματα ενός παιδιού ως απλώς αγενή συμπεριφορά. Για παράδειγμα, τα άτομα με Άσπεργκερ μπορεί να μιλούν αποκλειστικά για τον εαυτό τους. Μπορεί να μην αναγνωρίζουν πότε κάποιος νιώθει άβολα, δεν ενδιαφέρεται για όσα του λένε ή προσβάλλεται από αυτά. Επειδή δεν αναγνωρίζουν πάντα τις κοινωνικές συμβάσεις επικοινωνίας, μπορεί να μιλούν δυνατά σε ακατάλληλες στιγμές, όπως κατά τη διάρκεια μιας εκκλησιαστικής λειτουργίας. Ένα άτομο με Άσπεργκερ μπορεί να μιλάει με εμμονή για ένα συγκεκριμένο θέμα. Για παράδειγμα, μπορεί να είναι σε θέση να απαγγέλλει διαφορετικούς τύπους λουλουδιών ή αθλητικά στατιστικά σε ένα επίπεδο που υπερβαίνει αυτό που θα μπορούσε να θεωρηθεί έντονο ενδιαφέρον. 2. Θέματα γλώσσας και λόγου Σε αντίθεση με άλλες διαταραχές του φάσματος του αυτισμού, ένα άτομο με Άσπεργκερ συνήθως δεν αντιμετωπίζει καθυστέρηση ομιλίας. Όμως, έχουν συγκεκριμένες γλωσσικές συμπεριφορές που τους ξεχωρίζουν, όπως: Ένας υπερβολικά δομημένος, “επίσημος” ή “ρομποτικός” τύπος ομιλίας Έλλειψη αυτοκριτικής όταν μιλάει Επαναλαμβανόμενο περιεχόμενο ομιλίας Πρόβλημα στη χρήση της γλώσσας σε κοινωνικό πλαίσιο Δυνατή ή υψηλόφωνη εκφορά λόγου Τα άτομα με Άσπεργκερ έχουν συνήθως προηγμένο λεξιλόγιο και καλές γραμματικές δεξιότητες. Αλλά ενδέχεται να μην είναι σε θέση να χρησιμοποιήσουν τη γλώσσα κατάλληλα σε κοινωνικές καταστάσεις. Για έναν άγνωστο, το μοτίβο ομιλίας ενός παιδιού με Asperger μπορεί να ακούγεται ασυνήθιστο. Μπορεί να μιλάνε με πολύ μονότονο ή ρυθμικό τρόπο, με δυνατή φωνή. 3. Γνωστικές συμπεριφορές Συνήθως, τα παιδιά και οι ενήλικες με Άσπεργκερ έχουν φυσιολογική έως άνω του μέσου όρου νοημοσύνη. Κάποιοι διαπρέπουν ακαδημαϊκά και άλλοι δυσκολεύονται. Μερικά κοινά γνωστικά χαρακτηριστικά είναι: Ανώτερη ικανότητα μνήμης Αυξημένη ικανότητα κατανόησης τεχνικών πληροφοριών και δεδομένων Πρόβλημα με την κατανόηση αφηρημένων πληροφοριών Τάση εστίασης στις λεπτομέρειες, που μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα να χάνουν την “μεγάλη εικόνα” Τα παιδιά με Άσπεργκερ μπορεί να αντιμετωπίζουν προβλήματα εστίασης ή να έχουν μη λεκτική μαθησιακή δυσκολία. Αυτό μπορεί να επηρεάσει τις δεξιότητές τους στην ανάγνωση, τη γραφή και τα μαθηματικά. Ωστόσο, πολλά παιδιά δεν έχουν καθόλου γνωστικά προβλήματα.4. Σωματικά συμπτώματα Τα παιδιά με Άσπεργκερ μπορεί να εμφανίσουν σωματικά συμπτώματα, όπως: Καθυστέρηση στις κινητικές δεξιότητες Δύστροπες κινήσεις Προβλήματα συντονισμού Ευαισθησία σε δυνατούς θορύβους, οσμές, ρούχα ή υφές τροφίμων Τα παιδιά με Asperger μπορεί να φαίνονται αδέξια ή δύστροπα. Μπορεί να έχουν πρόβλημα με απλές δραστηριότητες, όπως να πιάσουν μια μπάλα. Αλλά μερικά παιδιά δεν έχουν κανένα πρόβλημα κινητικών δεξιοτήτων. Το σύνδρομο Άσπεργκερ μερικές φορές συνοδεύεται με ξεχωριστά ταλέντα Πολλοί με σύνδρομο Asperger βλέπουν τα συμπτώματά τους ως… δώρα. Ορισμένα θετικά χαρακτηριστικά που ξεχωρίζουν ορισμένα άτομα είναι: Υψηλό IQ Ικανότητα αυξημένης εστίασης σε ένα πράγμα/εργασία Εξαιρετική μνήμη Ξεχωριστή αίσθηση του χιούμορ Υψηλή εκτίμηση για δικαιοσύνη και ειλικρίνεια Πολλοί ασθενείς έχουν ιδιαίτερα ταλέντα και ικανότητες. Υπάρχουν πολλοί ενήλικες με σύνδρομο Άσπεργκερ που είναι επιτυχημένοι δικηγόροι, γιατροί, καλλιτέχνες, συγγραφείς, καθηγητές και εκπαιδευτικοί.
Σύνδρομο Άσπεργκερ: Ποια είναι τα συμπτώματα σε παιδιά και ενήλικες
Σύνδρομο Άσπεργκερ: Ποια είναι τα συμπτώματα σε παιδιά και ενήλικες
Πως εξελίσσεται το σύνδρομο με την πάροδο του χρόνου και πως αλλάζουν οι εκδηλώσεις του.
Το σύνδρομο Άσπεργκερ είναι μία αναπτυξιακή διαταραχή, η οποία δυσκολεύει τους ασθενείς να επικοινωνήσουν με άλλα άτομα κοινωνικά και τους δημιουργεί μονότονες και επαναλαμβανόμενες σκέψεις και συμπεριφορές. Ωστόσο οι εκδηλώσεις του δεν είναι οι ίδιες στη διάρκεια της ζωής, αλλά βελτιώνονται με την ηλικία.
Όπως αναφέρουν ειδικοί από το Νοσοκομείο Nationwide Children’s στο Οχάιο, οι πάσχοντες από το σύνδρομο μπορούν να μιλούν με άλλα άτομα και να αποδίδουν αρκετά καλά στις κοινωνικές υποχρεώσεις τους (π.χ. στο σχολείο). Ωστόσο δυσκολεύονται να κατανοήσουν τις κοινωνικές περιστάσεις και όλες τις μορφές επικοινωνίας. Δεν μπορούν λ.χ. να κατανοήσουν τη γλώσσα του σώματος, το χιούμορ ή τον σαρκασμό.
Μπορεί επίσης να σκέφτονται και να μιλούν πολύ για ένα συγκεκριμένο θέμα ή ενδιαφέρον. Ή μπορεί να θέλουν να ασχολούνται με περιορισμένες δραστηριότητες. Τα ενδιαφέροντά τους μπορεί να γίνουν εμμονικά και να επηρεάσουν την καθημερινή ζωή τους, αντί να τους παρέχουν μία υγιή κοινωνική ή ψυχαγωγική ζωή.
Τα αγόρια έχουν τρεις έως τέσσερις φορές περισσότερες πιθανότητες από τα κορίτσια να εκδηλώσουν σύνδρομο Άσπεργκερ. Τα περισσότερα κρούσματα διαγιγνώσκονται στις ηλικίες 5-9 ετών, ενώ μερικοί πάσχοντες διαγιγνώσκονται σε ηλικία 3 ετών.
Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, ο όρος «σύνδρομο Άσπεργκερ» επισήμως στην ιατρική κοινότητα δεν χρησιμοποιείται. Τα συμπτώματα που προκαλεί συμπεριλαμβάνονται πλέον στις διαταραχές του φάσματος του αυτισμού. Ωστόσο οι ασθενείς και πολλοί γιατροί εξακολουθούν να χρησιμοποιούν την ονομασία του συνδρόμου. Το σύνδρομο και οι διαταραχές, όμως, είναι κατά το μάλλον ή ήττον τα ίδια.
Ποια είναι τα συμπτώματα στα παιδιά
Τα παιδιά με σύνδρομο Άσπεργκερ επιδεικνύουν φτωχές κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, εμμονές, ασυνήθιστη λεκτική επικοινωνία, περιορισμένες εκφράσεις στο πρόσωπο και άλλους περίεργους τρόπους. Μπορεί να έχουν εμμονικές ρουτίνες και ασυνήθιστη ευαισθησία στα αισθητήρια ερεθίσματα.
Αν και κάθε παιδί είναι διαφορετικό, εκείνο που τα καθιστά ξεχωριστά είναι οι ασυνήθιστες κοινωνικές δεξιότητες και τα εμμονικά ενδιαφέροντά τους. Σε ένα παιδί με σύνδρομο Άσπεργκερ μπορεί να δείτε ένα ή περισσότερα από τα εξής συμπτώματα:
Ακατάλληλες ή ελάχιστες κοινωνικές αλληλεπιδράσεις
Συζητήσεις που σχεδόν πάντοτε περιστρέφονται γύρω από τον εαυτό τους ή ένα συγκεκριμένο θέμα
Δυσκολία στην κατανόηση των συναισθημάτων ή λιγότερες εκφράσεις στο πρόσωπο από τα άλλα παιδιά
Ομιλία που ακούγεται ασυνήθιστη (μπορεί να μιλούν χωρίς συναίσθημα, με υψηλό τόνο, πολύ σιγά ή δυνατά, ή σαν ρομπότ)
Μη χρήση ή μη κατανόηση της μη-λεκτικής επικοινωνίας (λ.χ. δεν κατανοούν τις χειρονομίες, τη γλώσσα του σώματος, τις εκφράσεις του προσώπου)
Εμμονή με ένα ή δύο συγκεκριμένα, περιορισμένα θέματα
Αναστάτωση με την παραμικρή αλλαγή στην ρουτίνα, όσο μικρή κι αν είναι
Απομνημόνευση με χαρακτηριστική ευκολία των πληροφοριών και των δεδομένων που τα ενδιαφέρει
Προτεινόμενο Άρθρο
Αδέξιες, ασυγχρόνιστες κινήσεις (δυσκολεύονται ακόμα και να γράψουν με το χέρι)
Τα παιδιά με σύνδρομο Άσπεργκερ έχουν επίσης δυσκολία να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους. Αυτό τα οδηγεί μερικές φορές σε λεκτικές ή συμπεριφορικές «εκρήξεις» ή ακόμα και σε αυτοτραυματισμούς. Άλλα συμπτώματα που μπορεί να εκδηλώσουν είναι:
Μη κατανόηση των συναισθημάτων ή της άποψης των άλλων ατόμων
Υπερευαισθησία στο φως, τους ήχους, τις υφές
Αντιθέτως, τα παιδιά με σύνδρομο Άσπεργκερ συχνά δεν παρουσιάζουν υστέρηση στην γλωσσική ανάπτυξη. Είναι επίσης πιθανό να έχουν καλές επιδόσεις στην ορθογραφία και τη γραμματική και προχωρημένο λεξιλόγιο. Ωστόσο έχουν την τάση να κυριολεκτούν σε ό,τι λένε και αυτός είναι ένας από τους λόγους που δυσκολεύονται κοινωνικά.
Μολονότι εξ άλλου μπορεί να αντιμετωπίζουν δυσκολίες με τη συγκέντρωση της προσοχής και με την οργάνωση, δεν έχουν εμφανή νοητική υστέρηση. Συνήθως έχουν μέση ευφυΐα.
Και στους ενήλικες
Το σύνδρομο Άσπεργκερ είναι μία χρόνια διαταραχή, τονίζουν ειδικοί από το Υπουργείο Υγείας της Αλμπέρτας, στο Καναδά. Τα συμπτώματά του όμως τείνουν να βελτιώνονται με την πάροδο του χρόνου. Οι ενήλικες πάσχοντες μπορούν να μάθουν να κατανοούν τις δυνατότητες και τις αδυναμίες τους. Μπορούν επίσης να βελτιώσουν τις κοινωνικές δεξιότητές τους.
Τα συμπτώματα που προκαλεί το σύνδρομο Άσπεργκερ στους ενήλικες ποικίλουν από ασθενή σε ασθενή. Μερικοί, όμως, έχουν ένα ή περισσότερα από τα εξής:
Δυσκολεύονται πολύ να σχετιστούν με τους άλλους. Αυτό δεν σημαίνει ότι αποφεύγουν τις κοινωνικές επαφές. Δεν διαθέτουν όμως τα ένστικτα και τις δεξιότητες που θα τους βοηθήσουν να εκφράσουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους, αντιλαμβανόμενοι τα αντίστοιχα στους άλλους.
Τους αρέσει να ακολουθούν συγκεκριμένες ρουτίνες. Οι αλλαγές τούς είναι πολύ δύσκολες
Μπορεί να μην αναγνωρίζουν τα λεκτικά και μη λεκτικά μηνύματα που προσπαθούν να τους περάσουν οι άλλοι, ούτε να κατανοούν τους κοινωνικούς κανόνες. Μπορεί λ.χ. να κοιτάζουν επίμονα άλλα άτομα. Ή να αποφεύγουν να κοιτάζουν τους άλλους στα μάτια. Μπορεί επίσης να μην ξέρουν τι σημαίνει «προσωπικός χώρος».
Η ομιλία τους μπορεί να είναι άτονη και δύσκολο να την καταλάβει κανείς. Μπορεί να μην έχει τόνο, χροιά, προφορά. Ή μπορεί να μιλούν με έναν επίσημο τρόπο, ο οποίος είναι πολύ προχωρημένος για την ηλικία τους.
Μπορεί να τους λείπει ο συντονισμός των κινήσεων και να είναι κάπως αδέξιοι.
Μπορεί να έχουν ασυνήθιστες εκφράσεις στο πρόσωπό τους, στάσεις σώματος ή/και χειρονομίες
Μπορεί να έχουν μόνο ένα ή δύο ενδιαφέροντα. Ή μπορεί να εστιάζουν έντονα την προσοχή τους σε ελάχιστα πράγματα.
