Το ουρικό οξύ είναι μία ουσία που παράγεται στον οργανισμό από το μεταβολισμό των πουρινών. Οι πουρίνες παράγονται είτε από τον ίδιο τον οργανισμό είτε λαμβάνονται μέσω συγκεκριμένων τροφών. Αν αυξηθεί πολύ το επίπεδο του ουρικού οξέος στο αίμα παρουσιάζεται μία κατάσταση που λέγεται υπερουριχαιμία. Το όριο για να θεωρηθούν αυξημένες οι τιμές του ουρικού οξέος είναι >6,8 mg/dl.
Μόλις παραχθεί το ουρικό οξύ μεταφέρεται μέσω του αίματος στους νεφρούς, όπου φιλτράρεται και αποβάλλεται στα ούρα. Περίπου 1 στους 5 ανθρώπους έχει υψηλό επίπεδο ουρικού οξέος, δηλαδή πάνω από την ανώτερη φυσιολογική τιμή. Αυτή η υψηλή τιμή μπορεί να σχετίζεται με αρθρίτιδα ή με νεφρολιθίαση. Οι περισσότεροι άνθρωποι είναι ασυμπτωματικοί.
Αίτια και συμπτώματα ουρικού οξέος
Η υπερουριχαιμία (δηλαδή η αύξηση του ουρικού οξέος πάνω από το ανώτερο φυσιολογικό όριο) μπορεί να οφείλεται είτε σε αυξημένη παραγωγή ουρικού οξέος (αυξημένος μεταβολισμός των πουρινών ή κυτταρική καταστροφή που οδηγεί σε παραγωγή ουρικού οξέος) είτε σε περιορισμένη απέκκριση του ουρικού οξέος από τους νεφρούς.
Τις περισσότερες φορές το υψηλό επίπεδο ουρικού οξέος είναι απόρροια της μη αποβολής του με αποτελεσματικό τρόπο από τους νεφρούς. Παράγοντες που δυσχεραίνουν την αποβολή του είναι η κακή διατροφή, η παχυσαρκία, ο σακχαρώδης διαβήτης, η λήψη συγκεκριμένων διουρητικών και η κατάχρηση αλκοόλ.
Συνοπτικά, το υψηλό επίπεδο ουρικού οξέος μπορεί να επιδεινώνεται λόγω των παρακάτω αιτιών:
Διουρητικά
Κατάχρηση αλκοόλ
Γενετική προδιάθεση
Υποθυρεοειδισμός
Ανοσοκατασταλτικά φάρμακα
Παχυσαρκία
Ψωρίαση
Στεφανιαία νόσος
Υπέρταση
Διατροφή πλούσια σε πουρίνες (συκώτι, σαρδέλες, σάλτσα, αποξηραμένα φασόλια, αρακάς, μανιτάρια, αντζούγιες)
Νεφρική ανεπάρκεια
Σύνδρομο λύσης όγκου (αιφνίδια απελευθέρωση κυττάρων στο αίμα που οφείλεται σε διάφορους καρκίνους ή σε χημειοθεραπεία)
Χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία
Δεν είναι σαφές αν οι ασθενείς θα εκδηλώσουν κάποιο εμφανές σύμπτωμα, ώστε να αντιληφθούν ότι έχουν αυξημένο ουρικό οξύ. Αν εμφανιστούν συμπτώματα τότε αυτά μπορεί να οφείλονται σε: σχηματισμό τόφων (κρύσταλλοι ουρικών αλάτων σε περιοχές του σώματος όπως οι χόνδροι, οι αρθρώσεις, οι τένοντες, τα οστά και οι νεφροί), σχηματισμό λίθων στους νεφρούς και σε ουρική αρθρίτιδα (φλεγμονή, πρήξιμο και ερυθρότητα στην άρθρωση).
Διάγνωση ουρικού οξέος
Η διάγνωση της υπερουριχαιμίας τίθεται με βιοχημικές εξετάσεις αίματος και σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί μελέτη ούρων 24ωρου. Για την αιματολογική εξέταση χρειάζεται νηστεία 8 ωρών και αποφυγή λιπαρών φαγητών για 12 ώρες πριν την αιμοληψία.
Η μέτρηση του ουρικού οξέος ούρων 24ώρου γίνεται με συλλογή των ούρων για ένα 24ωρο. Η συλλογή των ούρων ξεκινά από τα δεύτερα πρωινά ούρα, με τη χρήση ενός ειδικού συλλέκτη ούρων 24ωρου και συνεχίζεται μέχρι και την πρώτη ούρηση της 2ης ημέρας. Τα ούρα διατηρούνται στο ψυγείο μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία.
Θεραπεία και αντιμετώπιση για το ουρικό οξύ
Η θεραπεία εξαρτάται από το αίτιο που προκαλεί την υπερουριχαιμία, συνεπώς αν συνυπάρχει κάποιο άλλο νόσημα θα πρέπει να αντιμετωπιστεί. Αν ο ασθενής είναι ασυμπτωματικός συνήθως δεν απαιτείται φαρμακευτική αγωγή για τη μείωση του ουρικού οξέος. Υπάρχουν τροφές που αυξάνουν το επίπεδό του και έτσι, καλό θα ήταν να καταναλώνονται με μέτρο:
Αλκοόλ
Κόκκινο κρέας
Εντόσθια
Θαλασσινά
Αναψυκτικά με ζάχαρη
Αμύγδαλα
Ντομάτα
Μανιτάρια
Επίσης, κάποια φάρμακα για άλλες παθήσεις μπορεί να ευθύνονται για την αύξηση του ουρικού οξέος. Για να μειώσεις το ουρικό οξύ πρέπει να γίνουν κάποιες αλλαγές στη διατροφή. Συνιστάται η κατανάλωση άφθονου νερού και χυμών φρούτων πλούσιων σε βιταμίνη C (πορτοκάλι, μανταρίνι, φράουλες, ακτινίδιο, ροδάκινο, μάνγκο, ανανάς, λεμόνι).
Επίσης, υπάρχουν βότανα που είναι πολύ αποτελεσματικά στην απομάκρυνση των κρυστάλλων ουρικού οξέος. Σε περίπτωση που διαγνωστεί ουρική αρθρίτιδα θα πρέπει να ληφθεί ειδική φαρμακευτική αγωγή για τον έλεγχο του ουρικού οξέος.
Τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε πουρίνες και πρέπει να αποφεύγονται τόσο σε οξεία φάση όσο και σε φάση ύφεσης είναι:
Εντόσθια (συκώτι μυαλά, νεφρά), ζωμός κρέατος, γλυκάδια
Κρέας από κυνήγι και ζωμός κρέατος
Αμύγδαλα
Θαλασσινά (μύδια, χτένια αυγοτάραχο)
Μικρά ψάρια όπως σαρδέλες, σκουμπρί, ρέγκα, αντσούγιες
Μαγιά
Μπύρα
Κλάνετε πολύ τη νύχτα; Δείτε τι μπορεί να σημαίνει
Η αποβολή αερίων είναι φυσιολογικό μέρος της πέψης, αλλά αν έχετε συχνά αέρια τη νύχτα, ίσως αναρωτιέστε τι συμβαίνει.
Κλάνετε πολύ τη νύχτα;
Αν και το περιστασιακό αέριο είναι ακίνδυνο, η επίμονη ή υπερβολική νυχτερινή μετεωρισμός μπορεί να δείχνει κάποιο πρόβλημα με τη διατροφή σας, τις διατροφικές σας συνήθειες ή τη γενικότερη υγεία του πεπτικού σας συστήματος. Δείτε τι μπορεί να συμβαίνει και τι μπορείτε να κάνετε.
1. Η διατροφή σας μπορεί να προκαλεί το πρόβλημα
Οι τροφές που καταναλώνετε κατά τη διάρκεια της ημέρας, ιδιαίτερα το δείπνο, επηρεάζουν σημαντικά την παραγωγή αερίων. Κάποιες τροφές ζυμώνονται περισσότερο στο έντερο, δημιουργώντας περισσότερα αέρια. Συνήθεις ύποπτοι είναι:
Φασόλια και φακές (λόγω των φυτικών ινών)
Σταυρανθή λαχανικά όπως μπρόκολο και λάχανο
Δημητριακά ολικής άλεσης
Γαλακτοκομικά (ειδικά αν έχετε δυσανεξία στη λακτόζη)
Τεχνητές γλυκαντικές ουσίες όπως σορβιτόλη και ξυλιτόλη
Αν παρατηρείτε συμπτώματα μετά από συγκεκριμένα γεύματα, κρατήστε ημερολόγιο διατροφής για να εντοπίσετε τους παράγοντες που σας ενοχλούν.
2. Οι διατροφικές συνήθειες μπορεί να επιδεινώνουν την κατάσταση
Ο τρόπος και η ώρα των γευμάτων είναι επίσης σημαντικά. Το να τρώτε γρήγορα, να μιλάτε ενώ μασάτε ή να πίνετε ανθρακούχα ποτά μπορεί να οδηγήσει στην κατάποση αέρα, αυξάνοντας το φούσκωμα και τα αέρια. Επιπλέον, τα βαριά γεύματα αργά τη νύχτα δίνουν λιγότερο χρόνο στο σώμα σας για πέψη πριν τον ύπνο.
Δοκιμάστε αυτές τις αλλαγές:
Προτεινόμενο Άρθρο
“Δεν θα ταφεί” Τούμπα όλα με την νεκροψία της Κίλι Σφακιανάκη
Τρώτε πιο ελαφριά δείπνα
Αποφύγετε λιπαρά ή πλούσια σε υδατάνθρακες γεύματα το βράδυ
Φάτε το τελευταίο σας γεύμα 2–3 ώρες πριν τον ύπνο
3. Η ξαπλωμένη θέση επιβραδύνει την πέψη
Όταν είστε ξαπλωμένοι, η βαρύτητα δεν βοηθά την πέψη όπως κατά τη διάρκεια της ημέρας. Αυτό μπορεί να παγιδεύσει τα αέρια στο έντερο και να αυξήσει την πίεση που νιώθετε το βράδυ.
Αλλαγές στη θέση του ύπνου μπορεί να βοηθήσουν:
Κοιμηθείτε στην αριστερή πλευρά για να διευκολύνετε την πέψη
Ανυψώστε ελαφρώς το κεφάλι σας για να μειώσετε τη συσσώρευση αερίων
4.Ίσως έχετε κάποια δυσανεξία σε τροφές
Μη διαγνωσμένες ευαισθησίες όπως η δυσανεξία στη λακτόζη ή η ευαισθησία στη γλουτένη μπορεί να προκαλέσουν συσσώρευση αερίων όταν το σώμα σας δεν μπορεί να πέψει ορισμένες ουσίες. Τα συμπτώματα συνήθως περιλαμβάνουν:
Φούσκωμα
Πόνο στο στομάχι
Διάρροια ή δυσκοιλιότητα
Αν υποψιάζεστε τέτοιο πρόβλημα, μιλήστε με έναν ειδικό υγείας για να δοκιμάσετε δίαιτα αποκλεισμού και να βρείτε την αιτία.
5. Η εντερική σας χλωρίδα μπορεί να είναι ανισόρροπη
Η υγιής μικροχλωρίδα του εντέρου είναι απαραίτητη για την πέψη. Το άγχος, τα αντιβιοτικά ή οι κακές διατροφικές συνήθειες μπορεί να διαταράξουν αυτή την ισορροπία, αυξάνοντας την παραγωγή αερίων. Παθήσεις όπως η SIBO (Υπερανάπτυξη Βακτηρίων στο Λεπτό Έντερο) μπορεί ιδιαίτερα να προκαλέσουν προβλήματα τη νύχτα.
Για καλύτερη υγεία του εντέρου, δοκιμάστε τροφές πλούσιες σε προβιοτικά όπως:
Γιαούρτι
Κεφίρ
Κίμτσι
Ξινολάχανο
Αυτές βοηθούν στην αποκατάσταση των καλών βακτηρίων και βελτιώνουν φυσικά την πέψη.
6. Ένα πεπτικό πρόβλημα μπορεί να είναι η αιτία
Μερικές φορές, τα νυχτερινά αέρια συνδέονται με κάποια πιο σοβαρή κατάσταση. Επισκεφθείτε το γιατρό σας αν έχετε επίσης συμπτώματα όπως πόνο, φούσκωμα, διάρροια, δυσκοιλιότητα ή απώλεια βάρους. Καταστάσεις που πρέπει να αποκλειστούν είναι:
Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS)
Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (GERD)
Δυσκοιλιότητα
Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου (IBD)
Ένας ειδικός θα σας βοηθήσει να διαγνώσετε και να αντιμετωπίσετε σωστά αυτά τα προβλήματα.
Τελικές σκέψεις
Η συχνή νυχτερινή μετεωρισμός μπορεί να είναι ενοχλητική, αλλά συνήθως είναι απλώς ένα σημάδι ότι κάτι πρέπει να αλλάξετε στις συνήθειες ή τη διατροφή σας. Απλές αλλαγές μπορεί να κάνουν τη διαφορά.
Αν όμως το πρόβλημα συνεχίζεται, μην το αγνοείτε. Μιλήστε σε έναν γιατρό ώστε να εντοπίσετε τυχόν υποκείμενα προβλήματα και να ξαναβρείτε την άνεση και την ξεκούραση τη νύχτα.
