Τι μπορείτε να πάθετε, αν πάρετε ληγμένα φάρμακα
Και σε ποιες περιπτώσεις μπορεί να κινδυνεύσετε περισσότερο εάν ΔΕΝ τα πάρετε, σύμφωνα με έναν ειδικό.
Όλοι το έχουμε πάθει κάποια στιγμή. Πάμε να πάρουμε από το ντουλάπι ένα παυσίπονο και ανακαλύπτουμε ότι έχει λήξει. Ή κοιτάζουμε την ημερομηνία σε ένα συνταγογραφούμενο φάρμακο και με έκπληξη συνειδητοποιούμε ότι έχει περάσει προ πολλού. Μπορούμε να πάρουμε αυτά τα ληγμένα φάρμακα ή υπάρχει κίνδυνος;
Το πρώτο που πρέπει να γνωρίζουμε είναι πως η αναγραφή της ημερομηνίας λήξεως στα φάρμακα είναι υποχρεωτική από τις αρμόδιες ρυθμιστικές Αρχές. Ουσιαστικά υποδηλώνει μέχρι πότε η παρασκευάστρια εταιρεία τους εγγυάται την σταθερότητα, την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητά τους.
Όταν η ημερομηνία αυτή παρέλθει, «τα φάρμακα μπορεί να καταστούν αναποτελεσματικά ή ακόμα και επιβλαβή για την υγεία», αναφέρει ο γενικός ιατρός Dr. Simon Hodes, από το παράρτημα της Cleveland Clinic στο Λονδίνο.
Πρακτικά αυτό σημαίνει πως ένα φάρμακο μπορεί να αποδυναμωθεί και να μην αντιμετωπίζει πλέον αποτελεσματικά το πρόβλημα για το οποίο χορηγείται. Ή ενδέχεται να αναπτύξει επιβλαβή μικρόβια, επειδή έχουν διασπαστεί τα συντηρητικά που περιέχει. Ή πάλι μπορεί να συμβάλλει σε άλλα προβλήματα (όπως η ανάπτυξη ανθεκτικών μικροβίων), επειδή δεν είναι πλέον επαρκώς αποτελεσματικό.
«Η ημερομηνία λήξεως δεν αναγράφεται τυχαία, αλλά για την προστασία μας», τονίζει ο Dr. Hodes. «Όταν παρέλθει αρκετός χρόνος, τα συστατικά σε όλα τα φάρμακα διασπώνται και χάνουν την ποιότητά τους. Επομένως σε γενικές γραμμές δεν πρέπει να λαμβάνουμε ληγμένα φάρμακα».
Σημαντικό είναι βέβαια και το πότε έληξε ένα φάρμακο. Άλλο είναι την περασμένη εβδομάδα και άλλο πριν από πολλούς μήνες. Όσο απομακρύνεστε από την ημερομηνία λήξεως, τόσο το χειρότερο, προσθέτει.
Χάπι έναντι υγρού
Υπάρχουν, όμως, και περιπτώσεις στις οποίες χρειαζόμαστε τώρα τα φάρμακά μας και δεν έχουμε πρόσβαση σε φαρμακείο. Τι μπορεί να πάθουμε αν πάρουμε ένα ληγμένο χάπι ή μία κουταλιά από το ληγμένο σιρόπι;
«Αν το ληγμένο φάρμακο είναι ένα απλό παυσίπονο χάπι, λογικά δεν θα συμβεί κάτι. Αν όμως είναι μια ληγμένη ινσουλίνη για τον διαβήτη ή νιτρογλυκερίνη για την στηθάγχη, τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά», απαντά ο Dr. Hodes.
Αν δεν έχετε άλλη επιλογή και χρειάζεστε οπωσδήποτε φάρμακο για σοβαρή πάθηση, «επικοινωνήστε με τον γιατρό σας και εξηγήστε του την κατάσταση», συνιστά. «Εκείνος θα σας πει τι πρέπει να κάνετε. Πάντως, η ινσουλίνη και η νιτρογλυκερίνη είναι δύο φάρμακα που διασπώνται γρήγορα όταν περάσει η ημερομηνία λήξης τους. Επιπλέον, η λήψη λανθασμένης δόσης από αυτά τα φάρμακα μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες».
Ρόλο παίζει επίσης η μορφή που έχουν τα ληγμένα φάρμακα. Τα σκευάσματα σε μορφή υγρών τείνουν να αναπτύσσουν πιο εύκολα βακτήρια, απ’ ό,τι τα δισκία και οι ταμπλέτες. Τα κολλύρια για μάτια και αυτιά, καθώς και τα αντιβιοτικά σιρόπια είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα φαρμάκων που δεν είναι ασφαλή για χρήση μετά την ημερομηνία λήξεως.
«Τα υγρά μολύνονται εύκολα. Κάθε φάρμακο που βάζετε στο μάτι ή στο αυτί σας πρέπει να είναι αποστειρωμένο. Τα δε φάρμακα που καταπίνετε, όπως τα αντιόξινα σιρόπια και τα αντιβιοτικά σε υγρή μορφή, ενέχουν αυξημένο κίνδυνο γρήγορης φθοράς των συστατικών τους μετά την ημερομηνία λήξεως», εξηγεί ο Dr. Hodes
Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως τα στερεά ληγμένα φάρμακα είναι πάντοτε ασφαλή. Είναι, όμως, μικρότερος ο κίνδυνος να χαλάσουν αμέσως μόλις περάσει η ημερομηνία λήξεως.
Η αποθήκευση
Προτεινόμενο Άρθρο
Τραγωδία για τα Αδέλφια που πήγαν να προσευχηθούν σε μοναστήρι και σκοτώθηκαν σε τροχαίο
Την φθορά των φαρμάκων μπορεί να επιταχύνουν οι συνθήκες φύλαξής τους. Οι περισσότεροι άνθρωποι φυλάνε τα φάρμακά τους στο μπάνιο – και αυτό είναι μεγάλο λάθος.
«Η ζέστη και υγρασία επηρεάζουν αρνητικά τη σταθερότητα των φαρμάκων», εξηγεί ο Dr. Hodes. «Δεν είναι τυχαίο που τα περισσότερα φάρμακα αναγράφουν «να φυλάσσεται σε δροσερό και ξηρό μέρος»».
Το μέρος αυτό ΔΕΝ πρέπει να είναι το ψυγείο, εκτός κι αν το φάρμακο το αναγράφει ρητώς («να φυλάσσεται στο ψυγείο»). Ειδάλλως, βρείτε έναν χώρο που δεν εκτίθεται στον ήλιο, δεν έχει υδρατμούς και υγρασία, και έχει δροσιά.
Με απλά λόγια: ένα απλό παυσίπονο σε μορφή δισκίου που ήταν σε ένα δροσερό, ξηρό ντουλάπι στο υπνοδωμάτιό σας και έληξε εντός του περασμένου μήνα, πιθανώς μπορείτε να το πάρετε μία φορά. Ένα συνταγογραφούμενο φάρμακο που είχατε στην κουζίνα ή στο μπάνιο και έληξε πριν από 6 μήνες, πρέπει να το πετάξετε αμέσως.
Πότε είναι απαραίτητη η λήψη τους
Σε επιλεγμένες περιπτώσεις, όμως, το να πάρει κάποιος ληγμένα φάρμακα μπορεί να είναι προτιμότερο από το να μην πάρει τίποτε απολύτως, επισημαίνει ο ιατρός.
Αν, λ.χ., παρουσιάσετε σοβαρή αλλεργική αντίδραση και έχετε ληγμένη αδρεναλίνη (ή επινεφρίνη) στο σπίτι, προτιμότερο είναι να την πάρετε παρά να μην κάνετε απολύτως τίποτα, λέει.
Ταυτοχρόνως όμως πρέπει να ενημερώσετε τον γιατρό σας γι’ αυτό και να τρέξετε στο νοσοκομείο. Πάρτε μαζί σας και το ληγμένο φάρμακο για να το δείξετε στους γιατρούς.
Πώς να αποφύγετε αυτού του είδους τα διλήμματα
Ο καλύτερος τρόπος για να μην σπάτε το κεφάλι σας με τα ληγμένα φάρμακα είναι να μην τα έχετε στο σπίτι σας. Πώς θα το επιτύχετε; Ο Dr. Hodes συνιστά τα εξής:
Φροντίστε να μην αγοράζετε περισσότερα απ’ όσα χρειάζεστε
Να ανανεώνετε συχνά τις ιατρικές συνταγές σας
Να ελέγχετε τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο το φαρμακείο σας, για να πετάτε ό,τι έχει λήξει
Σε κάθε περίπτωση, να λαμβάνετε σοβαρά υπ’ όψιν τις ημερομηνίες λήξεως των φαρμάκων. Όπως δεν θα τρώγατε ένα ληγμένο γιαούρτι, έτσι να μην χρησιμοποιείτε τα ληγμένα φάρμακα. Και σε περίπτωση αμφιβολίας, πετάξτε τα αμέσως, καταλήγει.
ΠΕΤΑΞΤΕ ΤΑ ΑΜΕΣΩΣ: ΑΥΤΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΧΑΠΙΑ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΑΠΩΛΕΙΑ ΜΝΗΜΗΣ
Οι 6 κοινές κατηγορίες φαρμάκων που προκαλούν σε ορισμένους απώλεια μνήμης. Προσοχή: Αuτά είναι τα πασίγνωστα χάπıα Εάν υποφέρετε από απώλεια μνήμης, σύγχυση ή «ομίχλη» εγκεφάλου, τα πιθανά αίτια θα μπορούσαν να οφείλονται σε κάποια νόσο, ανεπάρκεια βιταμίνης ή ακόμα και στη στέρηση ύπνου. Ωστόσο, όπως αναφέρει δημοσίευμα του «Healthstat.gr», τα συμπτώματα αυτά είναι πιθανόν να οφείλονται και σε ορισμένα φάρμακα τα οποία είναι αρκετά κοινά και χρησιμοποιούνται από εκατομμύρια ανθρώπους. Δείτε συγκεκριμένες κατηγορίες τέτοιων φαρμάκων σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία: Φάρμακα κατά του άγχους Οι βενζοδιαζεπίνες, χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία μιας ποικιλίας αγχωδών διαταραχών και έχουν ηρεμιστική δράση που μπορεί να μειώσει τη δραστηριότητα σε βασικά μέρη του εγκεφάλου, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που είναι υπεύθυνα για τη μεταφορά της βραχυπρόθεσμης στη μακροπρόθεσμη μνήμη. Οι ειδικοί συνιστούν ότι αυτά τα φάρμακα, όπως το Xanax και το Librium, θα πρέπει να συνταγογραφούνται μόνο σπάνια σε ηλικιωμένους ενήλικες που αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο πρόβλημα. Αυτό θέτει τους ηλικιωμένους σε υψηλότερο κίνδυνο απώλειας μνήμης, καθώς και παραλήρημα, πτώσεις, κατάγματα και τροχαία ατυχήματα. Ορισμένα παυσίπονα Τα οπιοειδή συνταγογραφούνται μερικές φορές για την ανακούφιση, από μέτριο έως σοβαρό πόνο μετά από χειρουργική επέμβαση ή τραυματισμούς. Το Vicodin και το Oxycontin είναι μερικά παραδείγματα. Αυτά τα αναλγητικά δρουν σταματώντας τα σήματα πόνου μέσα στο κεντρικό νευρικό σύστημα και αμβλύνοντας τη συναισθηματική αντίδραση στον πόνο. Και οι δύο αυτές ενέργειες περιλαμβάνουν «χημικούς αγγελιοφόρους» που εμπλέκονται επίσης στη γνωστική λειτουργία, επομένως η χρήση αυτών των φαρμάκων για παρατεταμένες χρονικές περιόδους μπορεί να επηρεάσει τη μνήμη. Οι ερευνητές έχουν επίσης βρει μια σχέση μεταξύ της χρήσης οπιοειδών και του αυξημένου κινδύνου για άνοια. Τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά Αυτά τα φάρμακα συνταγογραφούνται για ένα ευρύ φάσμα καταστάσεων που περιλαμβάνουν κατάθλιψη, άγχος και διακοπή του καπνίσματος. Η Πρωτοβουλία για την Υγεία του Εγκεφάλου των Γυναικών, αναφέρει ότι η απώλεια μνήμης εμφανίζεται στο ένα τρίτο περίπου των ατόμων που τα παίρνουν, επειδή το φάρμακο εμποδίζει τη δράση των νευροδιαβιβαστών στον εγκέφαλο. Μερικά παραδείγματα περιλαμβάνουν το Anafranil και το Norpramin. Αντισπασμωδικά φάρμακα Αυτά τα φάρμακα χρησιμοποιούνται όχι μόνο για τη θεραπεία των επιληπτικών κρίσεων αλλά και για την ανακούφιση του νευρικού πόνου, της διπολικής διαταραχής, των διαταραχών της διάθεσης και της μανίας. Το Diamox και το Tegretol είναι δύο παραδείγματα. Λειτουργούν μειώνοντας τη ροή των σημάτων μέσα στο κεντρικό νευρικό σύστημα (ΚΝΣ). Τα φάρμακα που καταστέλλουν τη σηματοδότηση στο ΚΝΣ μπορούν επίσης να προκαλέσουν απώλεια μνήμης. Φάρμακα που λειτουργούν ως βοηθήματα ύπνου Φάρμακα όπως το Lunesta, το Sonata και το Ambien μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη θεραπεία προβλημάτων ύπνου, όπως η αϋπνία ακόμη και το ήπιο άγχος. Αν και διαφέρουν μοριακά από τις βενζοδιαζεπίνες, διανύουν τις ίδιες οδούς στον εγκέφαλο, και προκαλούν παρόμοιες παρενέργειες και προβλήματα με τον εθισμό και την απόσυρση. Μπορούν επίσης να προκαλέσουν αμνησία και περίεργες συμπεριφορές όπως η οδήγηση αυτοκινήτου χωρίς να θυμάται το περιστατικό. Οι ειδικοί συμβουλεύουν να μιλήσετε με τον πάροχο υγειονομικής περίθαλψης εάν αντιμετωπίζετε παρενέργειες φαρμακευτικής αγωγής, όπως απώλεια μνήμης, για να μεταβείτε ενδεχομένως σε ένα ασφαλέστερο φάρμακο για εσάς. Να θυμάστε ότι η λήψη πολλαπλών φαρμάκων μπορεί επίσης να προκαλέσει απώλεια της λειτουργίας της μνήμης, καθώς και αυξημένο κίνδυνο παραληρήματος. Οι στατιστικές δείχνουν ότι το 42% των ηλικιωμένων παίρνουν πέντε ή περισσότερα συνταγογραφούμενα φάρμακα. Μην σταματήσετε να παίρνετε κανένα φάρμακο χωρίς να συμβουλευτείτε το γιατρό σας!- Τραγωδία για τα Αδέλφια που πήγαν να προσευχηθούν σε μοναστήρι και σκοτώθηκαν σε τροχαίο
- Έκτακτn ανακοίνωση MEGA για «Γη Της Ελιάς»: Άσxnμα νέα για τους τηλεθεατές της σειράς
- Θυμάστε τον Γρηγόρη Σταμούλη; Δείτε πώς είναι και τι κάνει σήμερα ο 47χρονος ηθοποιός (photos)
- Ευχάριστα νέα για την 40χρονη που την έσπασε στο ξύλο ο Έλληνας σύζυγος της – Δυσάρεστα όμως για τον 4χρονο γιο τους
