Πέρα από την αισθητική εικόνα, το ζάρωμα των χεριών στο νερό ίσως να αποτελεί και ένα φυσικό «τεστ» για την εσωτερική μας υγεία.
ΠΡΟΣOXH: Αν ζαρώνουν αμέσως τα δάχτυλά σας
Όταν μουλιάζουμε για λίγα λεπτά στο νερό, το δέρμα στα δάχτυλα των χεριών και των ποδιών μας ζαρώνει, θυμίζοντας ώριμα φρούτα. Είναι όμως αυτή η αντίδραση απλώς ένα τυχαίο φαινόμενο ή μια εξελικτική προσαρμογή; Και τι μπορεί να μας αποκαλύψει για την υγεία μας;
Η διαδικασία της ζάρωσης
Μερικά λεπτά σε μια ζεστή μπανιέρα ή πισίνα αρκούν για να μεταμορφώσουν την επιδερμίδα μας. Οι απαλές γραμμές στις άκρες των δαχτύλων αντικαθίστανται από έντονες πτυχές σε χλωμές επιφάνειες. Σύμφωνα με σύγχρονες μελέτες, αυτό το μοτίβο ζαρώματος παραμένει σταθερό κάθε φορά που επαναλαμβάνεται.
Παραδόξως, μόνο τα δάχτυλα των χεριών και των ποδιών ζαρώνουν – όχι άλλα μέρη του σώματος. Για δεκαετίες, οι επιστήμονες προσπαθούν να εξηγήσουν το φαινόμενο, ενώ τα τελευταία χρόνια εστιάζουν και στη χρησιμότητά του.
Ο έλεγχος πίσω από τις ρυτίδες
Αρχικά πιστευόταν ότι η ζάρωση είναι αποτέλεσμα όσμωσης – η διείσδυση νερού στα ανώτερα στρώματα του δέρματος. Όμως, ήδη από το 1935, υπήρχαν ενδείξεις ότι το νευρικό σύστημα εμπλέκεται στη διαδικασία. Ασθενείς με τραυματισμό στο μέσο νεύρο, το οποίο ελέγχει λειτουργίες όπως η συστολή αγγείων και η εφίδρωση, δεν παρουσίαζαν ζάρωση.
Μελέτες τη δεκαετία του 1970 και μεταγενέστερα πειράματα από νευρολόγους απέδειξαν ότι η μείωση της κυκλοφορίας του αίματος στις άκρες των δακτύλων οδηγεί στη δημιουργία των ρυτίδων. Η εφαρμογή αναισθητικής κρέμας είχε το ίδιο αποτέλεσμα με τη βύθιση στο νερό.
Το σώμα αντιδρά ενεργά: το νευρικό σύστημα προκαλεί σύσπαση των αγγείων, με αποτέλεσμα να μειώνεται ο όγκος στους ιστούς κάτω από την επιδερμίδα και να δημιουργούνται οι χαρακτηριστικές πτυχώσεις.
Εξελικτικό πλεονέκτημα ή απλώς παρενέργεια;
Η ζάρωση των δαχτύλων ενδέχεται να μας προσφέρει καλύτερη πρόσφυση σε υγρές επιφάνειες – όπως το πέλμα σε βρεγμένο έδαφος ή τα δάχτυλα που πιάνουν αντικείμενα στο νερό. Είναι αξιοσημείωτο, ωστόσο, ότι η διαδικασία είναι προσωρινή, ίσως γιατί επηρεάζει την αίσθηση της αφής ή τη νευρική ακρίβεια των άκρων.
Επιπλέον, έχει παρατηρηθεί πως οι γυναίκες εμφανίζουν πιο αργά ρυτίδες σε σύγκριση με τους άνδρες, γεγονός που πιθανώς συνδέεται με ορμονικές ή δομικές διαφορές στο δέρμα.
Δείκτης υγείας
Το πιο εντυπωσιακό, όμως, είναι πως το πώς και πόσο ζαρώνουν τα δάχτυλά μας μπορεί να αποκαλύψει στοιχεία για την υγεία μας:
Κυστική ίνωση: Οι πάσχοντες – ακόμη και φορείς του γονιδίου – παρουσιάζουν έντονη ζάρωση στις παλάμες και τα δάχτυλα.
Διαβήτης τύπου 2 και καρδιακή ανεπάρκεια: Η ζάρωση είναι πιο αργή ή λιγότερο έντονη.
Νόσος του Πάρκινσον: Ασύμμετρη ζάρωση μεταξύ των χεριών μπορεί να είναι πρώιμο σημάδι διαταραχής του αυτόνομου νευρικού συστήματος.
Δερματικές παθήσεις: Όπως η ψωρίαση και η λεύκη, σχετίζονται με καθυστερημένη ή μειωμένη ρυτίδωση.
Γιατί εμφανίζονται εξανθήματα στο δέρμα; Αυτοί είναι οι εκπληκτικοί παράγοντες που μπορεί να μην γνωρίζετε.
Τι είναι η κνίδωση;
Γιατί εμφανίζονται εξανθήματα στο δέρμα;
Η κνίδωση είναι μια δερματική πάθηση που χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση υψηλών, ερυθρών, κνησμώδων εξανθημάτων. Αυτές οι βλάβες μπορεί να ποικίλλουν σε μέγεθος και να σχηματίζουν συστάδες που εμφανίζονται σε διάφορες περιοχές του σώματος, όπως το πρόσωπο, τα χέρια, τα πόδια και ο κορμός. Αν και τα εξανθήματα συνήθως εξαφανίζονται από μόνα τους μετά από λίγες ώρες ή ημέρες, σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να επαναλαμβάνονται, επηρεάζοντας σημαντικά την ευεξία και την ποιότητα ζωής των ατόμων που από αυτήν.
Η κνίδωση είναι μια κοινή και συχνά ανησυχητική δερματική αντίδραση που εκδηλώνεται ως εμφάνιση εξανθημάτων ή οίδηματος στο δέρμα. Αυτές οι βλάβες, που μπορεί να κυμαίνονται σε μέγεθος από μικρές κηλίδες έως μεγάλες πλάκες, χαρακτηρίζονται από το ότι είναι υπερυψωμένες, ερυθρές ή στο χρώμα του δέρματος, και συνήθως είναι έντονα κνησμώδεις. Αν και μπορεί να είναι ανησυχητική, στις περισσότερες περιπτώσεις, η κνίδωση είναι μια καλοήθης και παροδική κατάσταση.
Πώς εμφανίζεται η κνίδωση;
Η κνίδωση εμφανίζεται όταν ορισμένα κύτταρα στο σώμα, που ονομάζονται μαστικά κύτταρα, απελευθερώνουν ισταμίνη και άλλους χημικούς μεσάζοντες στην κυκλοφορία του αίματος. Αυτή η απελευθέρωση προκαλεί διαρροή υγρού από τα μικρά αιμοφόρα αγγεία στο δέρμα (τριχοειδή αγγεία), με αποτέλεσμα το σχηματισμό των χαρακτηριστικών οιδηματωδών (πρησμένων) εξανθημάτων.
Κύρια Συμπτώματα
Τα κύρια συμπτώματα της κνίδωσης περιλαμβάνουν:
Εξανθήματα: Υψηλές, καλά οριοθετημένες βλάβες που μπορεί να είναι ωχρές στο κέντρο και ερυθρές στην άκρη.
Κνησμός: Νύξη που μπορεί να ποικίλλει από ήπια έως πολύ έντονη.
Εξαφανιστικός Χαρακτήρας: Ένα από τα πιο διακριτά χαρακτηριστικά είναι ότι τα μεμονωμένα εξανθήματα συνήθως εξαφανίζονται σε λιγότερο από 24 ώρες χωρίς να αφήνουν σημάδι, αν και νέα μπορεί να εμφανιστούν σε άλλες περιοχές του σώματος.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, η κνίδωση μπορεί να συνοδεύεται από αγγειοοίδημα, ένα οίδημα στα βαθύτερα στρώματα του δέρματος. Το αγγειοοίδημα συνήθως επηρεάζει τα βλέφαρα, τα χείλη, τα χέρια, τα πόδια ή τα γεννητικά όργανα και μπορεί να προκαλέσει αίσθηση σφίξης ή πόνο. Εάν το αγγειοοίδημα επηρεάζει το λαιμό ή τη γλώσσα, μπορεί να δυσκολέψει την αναπνοή και θεωρείται ιατρική έκτακτη ανάγκη.
Τύποι Κνίδωσης
Προτεινόμενο Άρθρο
Κίλι Σφακιανάκη: Τι είναι η Νόσος Πάρκινσον από την οποία πέθανε και ποια τα συμπτώματα
Η κνίδωση ταξινομείται κυρίως βάσει της διάρκειάς της:
Οξεία Κνίδωση: Αυτή είναι η πιο συχνή μορφή. Τα επεισόδια διαρκούν λιγότερο από έξι εβδομάδες και η αιτία είναι συχνά αναγνωρίσιμη.
Χρόνια Κνίδωση: Διαγιγνώσκεται όταν τα επεισόδια διαρκούν για περισσότερο από έξι εβδομάδες. Σε πολλές περιπτώσεις χρόνιας κνίδωσης, η συγκεκριμένη αιτία είναι δύσκολο να προσδιοριστεί, γεγονός που είναι γνωστό ως χρόνια αυθόρμητη (ή ιδιοπαθής) κνίδωση.
Επιπλέον, υπάρχει η επαγόμενη ή σωματική κνίδωση, στην οποία τα εξανθήματα προκαλούνται από ένα συγκεκριμένο εξωτερικό ερέθισμα, όπως:
Δερμογραφισμός: Εμφάνιση κνίδωσης κατά το ξύσιμο ή το τρίψιμο του δέρματος.
Κρυογενής Κνίδωση: Πυροδοτείται από την έκθεση στο κρύο.
Κνίδωση Πίεσης: Προκαλείται από διαρκή πίεση στο δέρμα (π.χ., από σφιχτά ρούχα).
Ηλιακή Κνίδωση: Επαγόμενη από την έκθεση στο ηλιακό φως.
Χολινεργική Κνίδωση: Σχετίζεται με αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος, όπως κατά τη διάρκεια άσκησης ή ένα ζεστό μπάνιο.
Συχνές Αιτίες Κνίδωσης
Αιτιολογικοί Παράγοντες
Το εύρος των πιθανών πυροδοτικών παραγόντων για την οξεία κνίδωση είναι ευρύ:
Αλλεργικές Αντιδράσεις: Σε τρόφιμα (όπως οστρακοειδή, ξηροί καρποί, αβγά και γάλα), φάρμακα (αντιβιοτικά, παυσίπονα όπως η ασπιρίνη ή η ιβουπροφαίνη), τσιμπήματα εντόμων ή λάτεξ.
Λοιμώξεις: Τόσο ιικές (όπως το κοινό κρυολόγημα ή η ηπατίτιδα) όσο και βακτηριακές (στρεπτοκοκκική λοίμωξη λαιμού).
Σωματικοί Παράγοντες: Όπως αναφέρθηκε για την επαγόμενη κνίδωση.
Συναισθηματικό Άγχος: Αν και δεν είναι άμεση αιτία, μπορεί να επιδεινώσει τα επεισόδια σε ευαίσθητα άτομα.
Στη χρόνια κνίδωση, συχνά δεν βρίσκεται εξωτερική αιτία. Σε ένα σημαντικό ποσοστό αυτών των περιπτώσεων, πιστεύεται ότι η αιτία είναι αυτοάνοση, που σημαίνει ότι το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού επιτίθεται στα μαστικά κύτταρα.
Διάγνωση και Θεραπεία
Η διάγνωση της κνίδωσης βασίζεται κυρίως στη σωματική εξέταση και το ιατρικό ιστορικό του ασθενούς. Ο γιατρός θα προσπαθήσει να προσδιορίσει τη διάρκεια των επεισοδίων και τους πιθανούς πυροδοτικούς παράγοντες.
Η θεραπεία στοχεύει κυρίως στην ανακούφιση των συμπτωμάτων και, εάν είναι δυνατόν, στην αποφυγή των πυροδοτικών παραγόντων:
Αντιισταμινικά: Αποτελούν τον κύριο πυλώνα της θεραπείας. Μπλοκάρουν τη δράση της ισταμίνης, μειώνοντας τον κνησμό και το σχηματισμό των εξανθημάτων. Χρησιμοποιούνται τόσο αντιισταμινικά χωρίς ιατρική συνταγή όσο και με συνταγή.
Κορτικοστεροειδή: Σε πιο σοβαρές ή επίμονες περιπτώσεις, μπορεί να συνταγογραφηθούν στεροειδή από του στόματος για σύντομο χρονικό διάστημα για να μειωθεί η φλεγμονή.
Αποφυγή Πυροδοτικών Παραγόντων: Εάν έχει εντοπιστεί ένας συγκεκριμένος πυροδοτικός παράγοντας, όπως ένα τρόφιμο ή ένα φάρμακο, το πιο σημαντικό μέτρο είναι να τον αποφύγετε.
