Έμφραγμα: Η λάθος κίνηση που μπορεί να αποβεί μοιραία
Τα συμπτώματα ενός εμφράγματος δεν είναι πάντα αιφνίδια και έντονα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να αγνοηθούν από τους ασθενείς που θα πρέπει να σπεύσουν στο νοσοκομείο προειδοποιούν οι ερευνητές.
Τα συμπτώματα του εμφράγματος μπορεί να εκδηλωθούν αιφνίδια ή να εξελιχθούν σταδιακά, αλλά και στις δυο περιπτώσεις αποτελούν επείγον ιατρικό περιστατικό. Αυτό είναι το κύριο μήνυμα έρευνας που δημοσιεύθηκε στο European Journal of Cardiovascular Nursing.
Η μελέτη βρήκε ότι στους ασθενείς με βαθμιαία εκδήλωση των συμπτωμάτων χορηγήθηκε ιατρική φροντίδα σε οχτώ ώρες, συγκριτικά με 2,6 ώρες που χρειάστηκαν για να χορηγηθεί ιατρική φροντίδα σε ανθρώπους με αιφνίδια συμπτώματα.
Η βαθμιαία εκδήλωση των συμπτωμάτων αρχίζει με ήπια δυσφορία η οποία επιδεινώνεται. Από την άλλη, στην περίπτωση των αιφνίδιων περιστατικών ένας ξαφνικός και ισχυρός πόνος χτυπά από την αρχή.
«Και οι δύο τύποι είναι επείγοντα ιατρικά περιστατικά και απαιτούν άμεση βοήθεια, αυτό όμως δεν συμβαίνει με τα συμπτώματα που εκδηλώνονται σταδιακά στα οποία δεν δίνεται η δέουσα προσοχή», δήλωσε η πρώτη συγγραφέας της μελέτης Δρ. Sahereh Mirzaei.
Στην ανάλυση συμπεριλήφθηκαν 474 περιστατικά ασθενών που διακομίσθηκαν στο τμήμα επειγόντων περιστατικών με οξύ στεφανιαίο σύνδρομο. Τα χαρακτηριστικά των συμπτωμάτων και ο χρόνος που μεσολαβεί μεταξύ μεταξύ της εκδήλωσής τους και της διακομιδής στο κέντρο πρώτων βοηθειών αξιολογήθηκαν με τη χρήση ενός ερωτηματολογίου.
Γενικά το μέσο χρονικό διάστημα μεταξύ των συμπτωμάτων και της άφιξης στο νοσοκομείο ήταν τέσσερις ώρες. Στο 56% των περιπτώσεων τα συμπτώματα εμφανίστηκαν αιφνίδια ενώ στο 44% η υπήρχε σταδιακή επιδείνωση. Τόσο οι γυναίκες όσο και οι άνδρες έλαβαν ιατρική βοήθεια πιο γρήγορα όταν βίωναν έντονο πόνο.
«Σχεδόν οι μισοί εκ των ασθενών είχαν σταδιακή εκδήλωση των συμπτωμάτων, κάτι που δείχνει πως δεν είναι ασυνήθιστο. Τα συμπτώματα του οξέος στεφανιαίου συνδρόμου δεν είναι συγκεκριμένα και οι ασθενείς συχνά δυσκολεύονται να τα αντιληφθούν. Πόνος, δυσφορία και πίεση στο στήθος είναι προειδοποιητικά σημάδια ότι μία αρτηρία ενδέχεται να έχει κλείσει και οι ασθενείς θα πρέπει να ζητήσουν ιατρική βοήθεια άμεσα», εξηγεί η Δρ. Mirzaei.
Τα συμπτώματα είχαν προκληθεί από σωματική κόπωση σε περισσότερους από τους μισούς άνδρες ασθενείς (54%) με αιφνίδια εκδήλωση και διαγνώστηκαν με οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου με ανάσπαση του ST διαστήματος (γνωστό ως STEMI). Πρόκειται για ένα σοβαρό τύπο εμφράγματος που απαιτεί ταχεία αποκατάσταση της ροής του αίματος στις φραγμένες αρτηρίες.
«Οι άνδρες με ισχαιμική καρδιοπάθεια ή πολλαπλούς παράγοντες κινδύνου όπως υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη, υψηλή χοληστερόλη ή οικογενειακό ιστορικό καρδιοπάθειας θα πρέπει να είναι σε επιφυλακή για τυχόν τέτοιους πόνους ή δυσφορία μετά από σωματική προσπάθεια που πιθανό να υποκρύπτουν έμφραγμα», δήλωσε η Δρ. Mirzaei.
Όταν η διακομιδή του ασθενούς γινόταν με ασθενοφόρο, παρατηρήθηκε μικρότερο διάστημα μεταξύ της εμφάνισης του πόνου και της άφιξης στο νοσοκομείο. Εντούτοις μόλις το 45% των ασθενών κάλεσαν ασθενοφόρο, ενώ περισσότεροι από τους μισούς (52%) χρησιμοποίησαν το δικό τους μέσο. Το 3% των ασθενών είχε μεταφερθεί από κάποιο άλλο νοσοκομείο.
Αξιοσημείωτο είναι επίσης πως στους ανασφάλιστους ασθενείς παρατηρήθηκε μεγαλύτερη καθυστέρηση.
Καταλήγοντας η Δρ. Mirzaei δήλωσε πως «ο πόνος στο στήθος ή η δυσφορία, ασχέτως αν είναι έντονος και ξαφνικός ή ήπιος δεν θα πρέπει να αγνοείται.
Τα συμπτώματα μπορούν επίσης να περιλαμβάνουν πόνο στο λαιμό, την πλάτη, το στομάχι και τους ώμους ενώ μπορεί να συνοδεύεται από ναυτία, κρύο ιδρώτα, αδυναμία, δύσπνοια και φόβο. Καλέστε άμεσα ένα ασθενοφόρο. Όσο νωρίτερα λάβετε ιατρική βοήθεια, τόσο καλύτερο θα είναι για την υγεία σας».
Έμφραγμα: Τα ύποπτα συμπτώματα που αγνοούν οι γυναίκες και οι γιατροί
Έμφραγμα: Τα ύποπτα συμπτώματα που αγνοούν οι γυναίκες και οι γιατροί
Τι αναφέρει η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας (8 Μαρτίου).
Οι γυναίκες δεν είναι ένας πληθυσμός χαμηλού καρδιαγγειακού κινδύνου. Αντιθέτως, σχεδόν οι μισές έχουν κακή καρδιαγγειακή υγεία ήδη πριν την εμμηνόπαυση, ενώ το έμφραγμα και γενικότερα τα καρδιαγγειακά επεισόδια έχουν υψηλότερη θνητότητα σε αυτές.
«Οι καρδιαγγειακές νόσοι στις γυναίκες υποδιαγιγνώσκονται και υποθεραπεύονται τόσο στην Ελλάδα όσο και παγκοσμίως», αναφέρει ο καθηγητής Καρδιολογίας Γιώργος Κοχιαδάκης, πρόεδρος της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας (ΕΚΕ). «Σε σημαντικό ποσοστό, τόσο οι ίδιες οι γυναίκες όσο και οι ιατροί, υποεκτιμούν τον καρδιαγγειακό κίνδυνο».
Το γεγονός αυτό καθιστά επιτακτική την ανάγκη για περισσότερη εγρήγορση και ενημέρωση των γυναικών για τη σημασία της πρόληψης, έγκαιρης διάγνωσης και θεραπείας των απειλητικών για την ζωή καρδιαγγειακών παραγόντων κινδύνου, προσθέτει.
Οι παράγοντες αυτοί μπορεί να είναι κοινοί με εκείνους των ανδρών, αλλά και ειδικοί για τις γυναίκες. Στους κοινούς παράγοντες κινδύνου συμπεριλαμβάνονται αρτηριακή υπέρταση, σακχαρώδης διαβήτης, μεταβολικό σύνδρομο, οικογενής δυσλιπιδαιμία, κακή διατροφή, έλλειψη άσκησης, καθιστική ζωή, κάπνισμα, παχυσαρκία, ψυχοκοινωνικοί παράγοντες και το οικογενειακό ιστορικό για καρδιαγγειακή νόσο.
Μοναδικοί παράγοντες κινδύνου για τις γυναίκες, ακόμα και από νεαρή ηλικία, είναι:
Ιδιαίτερες συνθήκες κατά την κύηση (αρτηριακή υπέρταση, σακχαρώδης διαβήτης, ανεπιθύμητη έκβαση)
Ορμονικοί παράγοντες (λήψη αντισυλληπτικών φαρμάκων, σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, πρόωρη εμμηνόπαυση)
Προτεινόμενο Άρθρο
Καρδιοτοξική χημειοθεραπευτική αγωγή ή ακτινοθεραπεία
Αυτοάνοσα νοσήματα (είναι πιο συχνά στις γυναίκες), όπως ο ερυθηματώδης λύκος και η ρευματοειδής αρθρίτιδα
Πώς εκδηλώνεται το έμφραγμα στις γυναίκες
Οι παράγοντες αυτοί μπορεί να οδηγήσουν σε πρόωρα καρδιαγγειακά επεισόδια, στα οποία συμπεριλαμβάνεται το έμφραγμα του μυοκαρδίου. Τα πιο συχνά συμπτώματά του στις γυναίκες δεν διαφέρουν από εκείνα των ανδρών. Μερικές φορές, όμως, το έμφραγμα εκδηλώνεται στις γυναίκες με μη-ειδικά συμπτώματα.
Τα πιο συχνά συμπτώματα είναι έντονος πόνος ή δυσφορία στο στήθος που συχνά περιγράφονται και ως σφίξιμο, κάψιμο ή πίεση βαθιά πίσω από το στέρνο. Συχνά ο πόνος επεκτείνεται στον λαιμό, την κάτω γνάθο, τους ώμους, τους βραχίονες και τους αγκώνες όπου αποτελεί μια πολύ χαρακτηριστική αντανάκλαση.
Κάποιες φορές ο πόνος επεκτείνεται ή και εντοπίζεται στην περιοχή του στομάχου. Σε τέτοια περίπτωση χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή, ώστε να μην ξεγελαστεί η ασθενής νομίζοντας ότι έχει έλκος ή γαστρίτιδα. Ο πόνος που προκαλεί το έμφραγμα συνήθως συνδυάζεται με αίσθημα αδυναμίας, ωχρότητα, ναυτία και έντονη εφίδρωση.
Στα μη-ειδικά συμπτώματα που μερικές φορές εκδηλώνουν οι γυναίκες είναι:
Ζάλη
Δυσκολία στην αναπνοή
Έμετος
Λιποθυμία
Αίσθημα κόπωσης
Ακόμα και αϋπνία
Τα συμπτώματα αυτά οδηγούν πολλές φορές σε υποεκτίμηση της σοβαρότητας της κατάστασης τους, τονίζει η ΕΚΕ. Και αυτό, διότι στις γυναίκες εύκολα αποδίδονται σε ψυχολογικά αίτια ή άγχος. Το επακόλουθο είναι να καθυστερούν να ζητήσουν βοήθεια από τον γιατρό και να λάβουν την σωστή θεραπεία, με πολύ σοβαρές συνέπειες για την υγεία και την ίδια τους την ζωή.
Γιατί είναι πιο θανατηφόρο στις γυναίκες
Την κατάσταση επιτείνει το γεγονός ότι οι γυναίκες συνήθως αναπτύσσουν έμφραγμα σε μεγαλύτερη ηλικία απ’ ό,τι οι άνδρες. Επιπλέον, οι παράγοντες κινδύνου που οδηγούν σε αυτό (όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπέρταση, η υψηλή χοληστερόλη) παραμένουν συχνότερα επί χρόνια χωρίς διάγνωση και θεραπεία στις γυναίκες.
Το επακόλουθο είναι χειρότερη πορεία μετά το έμφραγμα για τις γυναίκες, σε σύγκριση με τους άνδρες.
Τι πρέπει να κάνουν οι γυναίκες; Να αναζητούν αμέσως ιατρική βοήθεια, εάν νιώσουν τα προαναφερθέντα συμπτώματα, συνιστά η ΕΚΕ. Πρέπει επίσης:
Να γνωρίζουν και να «ακούν» το σώμα τους
Να είναι ενήμερες για το κληρονομικό ιατρικό ιστορικό της οικογενείας τους
Ταυτοχρόνως να μην αμελούν τον τακτικό προληπτικό έλεγχο των παραγόντων κινδύνου για έμφραγμα
