Δερματίτιδα των χεριών, ή έκζεμα χεριών, είναι μια συχνή αλλά συχνά επώδυνη πάθηση του δέρματος που επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως.

Η εικόνα παραπάνω απεικονίζει ένα χέρι με ξεφλουδισμένο, φλεγμονώδες και ερεθισμένο δέρμα, μια κλασική περίπτωση οξείας δερματίτιδας χεριών. Ενώ κάποιες περιπτώσεις είναι μέτριες και παροδικές, άλλες μπορεί να γίνουν χρόνιες, προκαλώντας συνεχή ενόχληση, ντροπή και δυσκολία στην εκτέλεση καθημερινών δραστηριοτήτων. Η κατανόηση των αιτιών, των συμπτωμάτων και των επιλογών θεραπείας είναι το πρώτο βήμα για την επιτυχή αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης.

Τι προκαλεί τη δερματίτιδα χεριών;

Δεν υπάρχει μία μοναδική αιτία. Συνήθως αναπτύσσεται ως αντίδραση σε έναν συνδυασμό περιβαλλοντικών, γενετικών και τρόπου ζωής παραγόντων. Οι πιο συχνοί παράγοντες είναι:

Σαπούνια, απορρυπαντικά, χημικά καθαριστικά και απολυμαντικά που αφαιρούν τα φυσικά προστατευτικά έλαια του δέρματος, κάνοντάς το ευάλωτο σε ξηρότητα και βλάβες.

Παρατεταμένη επαφή με νερό – Επαγγελματίες υγείας, καθαριστές, κομμωτές και εργαζόμενοι στην εστίαση πλένουν συχνά τα χέρια τους πολλές φορές την ημέρα. Το υπερβολικό πλύσιμο καταστρέφει το φραγμό του δέρματος, κάνοντας τη δερματίτιδα πιο συχνή.

Αλλεργική δερματίτιδα εξ επαφής μετά από έκθεση σε νικέλιο, λάτεξ ή συγκεκριμένα αρώματα σε καλλυντικά και προϊόντα περιποίησης.

Ατοπικό έκζεμα και ψωρίαση αυξάνουν τον κίνδυνο χρόνιας δερματίτιδας χεριών.

Κλίμα και περιβάλλον – Ο ξηρός και κρύος αέρας επιδεινώνει τα συμπτώματα, ενώ υγρές συνθήκες μπορούν να παρατείνουν τις εξάρσεις.

Αναγνώριση των συμπτωμάτων

Τα συμπτώματα ποικίλλουν σε βαρύτητα, αλλά συνήθως περιλαμβάνουν:

Ερυθρότητα και φλεγμονή – Το δέρμα φαίνεται πρησμένο, ερεθισμένο και ζεστό στην αφή.

Ξηρότητα και ξεφλούδισμα – Δημιουργούνται λέπια και φολίδες καθώς καταστρέφεται η εξωτερική στοιβάδα του δέρματος.

Ραγάδες και πληγές – Μπορεί να εμφανιστούν βαθιές σχισμές, προκαλώντας πόνο και μερικές φορές αιμορραγία.

Κνησμός και κάψιμο – Ο επίμονος κνησμός μπορεί να διαταράξει τον ύπνο και τις καθημερινές δραστηριότητες.

Πάχυνση του δέρματος – Η χρόνια δερματίτιδα μπορεί να σκληρύνει το δέρμα και να το κάνει τραχύ με τον καιρό.

Χωρίς θεραπεία, η πάθηση μπορεί να χειροτερέψει, οδηγώντας σε δευτερογενείς λοιμώξεις. Σημάδια μόλυνσης περιλαμβάνουν πύον, πρήξιμο και έντονη ευαισθησία.

Επιλογές θεραπείας

Η διαχείριση της δερματίτιδας χεριών απαιτεί συνδυασμό ιατρικής αγωγής και αλλαγών στον τρόπο ζωής. Οι πιο αποτελεσματικές στρατηγικές είναι:

Τακτική ενυδάτωση – Καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, εφαρμόστε παχύρρευστες, χωρίς άρωμα κρέμες ή αλοιφές για να ενισχύσετε την υγρασία και να αποκαταστήσετε το φραγμό του δέρματος.

Αποφυγή ερεθιστικών ουσιών – Χρησιμοποιήστε προστατευτικά γάντια κατά τον καθαρισμό, το πλύσιμο πιάτων ή τη χρήση χημικών. Βαμβακερά γάντια κάτω από τα λαστιχένια μειώνουν τη συσσώρευση ιδρώτα.

Ήπιο πλύσιμο χεριών – Προτιμήστε ήπια καθαριστικά χωρίς σαπούνι αντί για ισχυρά αντιβακτηριακά. Σκουπίζετε πάντα καλά τα χέρια και εφαρμόστε αμέσως ενυδατική κρέμα.

Τοπικά φάρμακα – Οι γιατροί μπορεί να συστήσουν κορτικοστεροειδείς κρέμες ή αλοιφές για μείωση της φλεγμονής. Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να δοθούν αναστολείς καλσινευρίνης ή άλλα φάρμακα.

Εξειδικευμένες θεραπείες – Για επίμονες και ανθεκτικές περιπτώσεις, οι δερματολόγοι μπορεί να προτείνουν φωτοθεραπεία ή από του στόματος φάρμακα για έλεγχο των συμπτωμάτων.

Πότε να ζητήσετε ιατρική βοήθεια

Αν και οι ήπιες περιπτώσεις βελτιώνονται κάποιες φορές με αυτοφροντίδα, απαιτείται επαγγελματική θεραπεία όταν:

Η κατάσταση εμποδίζει τις καθημερινές δραστηριότητες.
Εμφανίζεται πόνος, αιμορραγία ή ανοιχτές πληγές.
Οι κρέμες του φαρμακείου δεν προσφέρουν ανακούφιση.
Εμφανίζονται σημάδια μόλυνσης.

Ο δερματολόγος μπορεί να πραγματοποιήσει δοκιμασίες επιδερμικών αλλεργιογόνων (patch test) για τον εντοπισμό πιθανών αλλεργιών και να καταρτίσει εξατομικευμένο πλάνο θεραπείας.

Τελικές σκέψεις

Η δερματίτιδα χεριών μπορεί να φαίνεται μια μικρή δερματική πάθηση, αλλά μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ποιότητα ζωής. Μπορεί να κάνει ακόμα και τις πιο απλές δραστηριότητες, όπως το πληκτρολόγιο, το μαγείρεμα και τη χειραψία, πολύ δυσάρεστες. Το καλό νέο είναι ότι με τη σωστή θεραπεία, πολλοί ασθενείς μπορούν να ελέγξουν επιτυχώς τις εξάρσεις και να προστατεύσουν το δέρμα τους από περαιτέρω βλάβες.

Γιατί εμφανίζονται εξανθήματα στο δέρμα; Αυτοί είναι οι εκπληκτικοί παράγοντες που μπορεί να μην γνωρίζετε.

Τι είναι η κνίδωση;

Γιατί εμφανίζονται εξανθήματα στο δέρμα;

Η κνίδωση είναι μια δερματική πάθηση που χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση υψηλών, ερυθρών, κνησμώδων εξανθημάτων. Αυτές οι βλάβες μπορεί να ποικίλλουν σε μέγεθος και να σχηματίζουν συστάδες που εμφανίζονται σε διάφορες περιοχές του σώματος, όπως το πρόσωπο, τα χέρια, τα πόδια και ο κορμός. Αν και τα εξανθήματα συνήθως εξαφανίζονται από μόνα τους μετά από λίγες ώρες ή ημέρες, σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να επαναλαμβάνονται, επηρεάζοντας σημαντικά την ευεξία και την ποιότητα ζωής των ατόμων που από αυτήν.

Η κνίδωση είναι μια κοινή και συχνά ανησυχητική δερματική αντίδραση που εκδηλώνεται ως εμφάνιση εξανθημάτων ή οίδηματος στο δέρμα. Αυτές οι βλάβες, που μπορεί να κυμαίνονται σε μέγεθος από μικρές κηλίδες έως μεγάλες πλάκες, χαρακτηρίζονται από το ότι είναι υπερυψωμένες, ερυθρές ή στο χρώμα του δέρματος, και συνήθως είναι έντονα κνησμώδεις. Αν και μπορεί να είναι ανησυχητική, στις περισσότερες περιπτώσεις, η κνίδωση είναι μια καλοήθης και παροδική κατάσταση.

Πώς εμφανίζεται η κνίδωση;

Η κνίδωση εμφανίζεται όταν ορισμένα κύτταρα στο σώμα, που ονομάζονται μαστικά κύτταρα, απελευθερώνουν ισταμίνη και άλλους χημικούς μεσάζοντες στην κυκλοφορία του αίματος. Αυτή η απελευθέρωση προκαλεί διαρροή υγρού από τα μικρά αιμοφόρα αγγεία στο δέρμα (τριχοειδή αγγεία), με αποτέλεσμα το σχηματισμό των χαρακτηριστικών οιδηματωδών (πρησμένων) εξανθημάτων.

Κύρια Συμπτώματα

Τα κύρια συμπτώματα της κνίδωσης περιλαμβάνουν:

Εξανθήματα: Υψηλές, καλά οριοθετημένες βλάβες που μπορεί να είναι ωχρές στο κέντρο και ερυθρές στην άκρη.

Κνησμός: Νύξη που μπορεί να ποικίλλει από ήπια έως πολύ έντονη.

Εξαφανιστικός Χαρακτήρας: Ένα από τα πιο διακριτά χαρακτηριστικά είναι ότι τα μεμονωμένα εξανθήματα συνήθως εξαφανίζονται σε λιγότερο από 24 ώρες χωρίς να αφήνουν σημάδι, αν και νέα μπορεί να εμφανιστούν σε άλλες περιοχές του σώματος.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, η κνίδωση μπορεί να συνοδεύεται από αγγειοοίδημα, ένα οίδημα στα βαθύτερα στρώματα του δέρματος. Το αγγειοοίδημα συνήθως επηρεάζει τα βλέφαρα, τα χείλη, τα χέρια, τα πόδια ή τα γεννητικά όργανα και μπορεί να προκαλέσει αίσθηση σφίξης ή πόνο. Εάν το αγγειοοίδημα επηρεάζει το λαιμό ή τη γλώσσα, μπορεί να δυσκολέψει την αναπνοή και θεωρείται ιατρική έκτακτη ανάγκη.

Τύποι Κνίδωσης

Η κνίδωση ταξινομείται κυρίως βάσει της διάρκειάς της:

Οξεία Κνίδωση: Αυτή είναι η πιο συχνή μορφή. Τα επεισόδια διαρκούν λιγότερο από έξι εβδομάδες και η αιτία είναι συχνά αναγνωρίσιμη.

Χρόνια Κνίδωση: Διαγιγνώσκεται όταν τα επεισόδια διαρκούν για περισσότερο από έξι εβδομάδες. Σε πολλές περιπτώσεις χρόνιας κνίδωσης, η συγκεκριμένη αιτία είναι δύσκολο να προσδιοριστεί, γεγονός που είναι γνωστό ως χρόνια αυθόρμητη (ή ιδιοπαθής) κνίδωση.

Επιπλέον, υπάρχει η επαγόμενη ή σωματική κνίδωση, στην οποία τα εξανθήματα προκαλούνται από ένα συγκεκριμένο εξωτερικό ερέθισμα, όπως:

Δερμογραφισμός: Εμφάνιση κνίδωσης κατά το ξύσιμο ή το τρίψιμο του δέρματος.

Κρυογενής Κνίδωση: Πυροδοτείται από την έκθεση στο κρύο.

Κνίδωση Πίεσης: Προκαλείται από διαρκή πίεση στο δέρμα (π.χ., από σφιχτά ρούχα).

Ηλιακή Κνίδωση: Επαγόμενη από την έκθεση στο ηλιακό φως.

Χολινεργική Κνίδωση: Σχετίζεται με αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος, όπως κατά τη διάρκεια άσκησης ή ένα ζεστό μπάνιο.

Συχνές Αιτίες Κνίδωσης

Αιτιολογικοί Παράγοντες

Το εύρος των πιθανών πυροδοτικών παραγόντων για την οξεία κνίδωση είναι ευρύ:

Αλλεργικές Αντιδράσεις: Σε τρόφιμα (όπως οστρακοειδή, ξηροί καρποί, αβγά και γάλα), φάρμακα (αντιβιοτικά, παυσίπονα όπως η ασπιρίνη ή η ιβουπροφαίνη), τσιμπήματα εντόμων ή λάτεξ.

Λοιμώξεις: Τόσο ιικές (όπως το κοινό κρυολόγημα ή η ηπατίτιδα) όσο και βακτηριακές (στρεπτοκοκκική λοίμωξη λαιμού).

Σωματικοί Παράγοντες: Όπως αναφέρθηκε για την επαγόμενη κνίδωση.

Συναισθηματικό Άγχος: Αν και δεν είναι άμεση αιτία, μπορεί να επιδεινώσει τα επεισόδια σε ευαίσθητα άτομα.

Στη χρόνια κνίδωση, συχνά δεν βρίσκεται εξωτερική αιτία. Σε ένα σημαντικό ποσοστό αυτών των περιπτώσεων, πιστεύεται ότι η αιτία είναι αυτοάνοση, που σημαίνει ότι το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού επιτίθεται στα μαστικά κύτταρα.

Διάγνωση και Θεραπεία

Η διάγνωση της κνίδωσης βασίζεται κυρίως στη σωματική εξέταση και το ιατρικό ιστορικό του ασθενούς. Ο γιατρός θα προσπαθήσει να προσδιορίσει τη διάρκεια των επεισοδίων και τους πιθανούς πυροδοτικούς παράγοντες.

Η θεραπεία στοχεύει κυρίως στην ανακούφιση των συμπτωμάτων και, εάν είναι δυνατόν, στην αποφυγή των πυροδοτικών παραγόντων:

Αντιισταμινικά: Αποτελούν τον κύριο πυλώνα της θεραπείας. Μπλοκάρουν τη δράση της ισταμίνης, μειώνοντας τον κνησμό και το σχηματισμό των εξανθημάτων. Χρησιμοποιούνται τόσο αντιισταμινικά χωρίς ιατρική συνταγή όσο και με συνταγή.

Κορτικοστεροειδή: Σε πιο σοβαρές ή επίμονες περιπτώσεις, μπορεί να συνταγογραφηθούν στεροειδή από του στόματος για σύντομο χρονικό διάστημα για να μειωθεί η φλεγμονή.

Αποφυγή Πυροδοτικών Παραγόντων: Εάν έχει εντοπιστεί ένας συγκεκριμένος πυροδοτικός παράγοντας, όπως ένα τρόφιμο ή ένα φάρμακο, το πιο σημαντικό μέτρο είναι να τον αποφύγετε.

Ειδήσεις σήμερα