Γιατί αξίζει να τρώτε στομάχια κοτόπουλου
Τα στομάχια κοτόπουλου (γυζάρια) ίσως είναι από τις πιο υποτιμημένες τροφές που υπάρχουν — θρεπτικά, οικονομικά και απροσδόκητα νόστιμα, όταν μαγειρευτούν σωστά.
Συχνά απορρίπτονται επειδή ανήκουν στην κατηγορία των «εντοσθίων», όμως αυτά τα μικρά, μυώδη όργανα αποτελούν μια πραγματική δύναμη πρωτεΐνης, βιταμινών και μετάλλων που αξίζουν πολύ περισσότερη προσοχή.

Τα στομάχια (γνωστά και ως “γυζάρια”) είναι μέρος των εντοσθίων του κοτόπουλου. Διαθέτουν σφιχτή υφή, η οποία με σιγοβράσιμο γίνεται μαλακή και νόστιμη. Αποτελούν παραδοσιακό μεζέ στην ελληνική κουζίνα και χρησιμοποιούνται σε σούπες, τηγανιές ή κρασάτα πιάτα.
Τι ακριβώς είναι το στομάχι κοτόπουλου;
Το στομάχι (ή γυζάρια) λειτουργεί ως ο φυσικός “μύλος” του κοτόπουλου. Επειδή οι κότες δεν έχουν δόντια, αυτό το σκληρό, μυώδες όργανο τις βοηθά να αλέθουν την τροφή πριν την πέψη.
Όταν μαγειρευτεί σωστά, μεταμορφώνεται σε άπαχο, γευστικό κομμάτι κρέατος με ιδιαίτερη υφή — τρυφερή και ζουμερή.

Γιατί να τρώτε στομάχια κοτόπουλου
Ξέρατε ότι αν τρώτε στομάχια κοτόπουλου, δεν χρειάζεται να παίρνετε συμπληρώματα σιδήρου ή βιταμίνης Β12; Επειδή τα στομάχια κοτόπουλου είναι πλούσια σε σίδηρο, ψευδάργυρο, σελήνιο και βιταμίνη Β12, μπορούν να καλύψουν μέρος των αναγκών του οργανισμού χωρίς τη χρήση συμπληρωμάτων.
Τα στομάχια κοτόπουλου είναι γεμάτα οφέλη:
Πλούσια σε πρωτεΐνη: Μία μερίδα 85 γραμμαρίων περιέχει περίπου 20 γραμμάρια πρωτεΐνης — ιδανική επιλογή για αθλητές, άτομα που γυμνάζονται ή όσους θέλουν να αυξήσουν τη μυϊκή τους μάζα με χαμηλό κόστος.
Χαμηλά σε λιπαρά: Με λιγότερα από 3 γραμμάρια λίπους ανά μερίδα, είναι πιο άπαχα από τα περισσότερα κρέατα και ταιριάζουν εύκολα σε δίαιτα χαμηλών θερμίδων ή φιλική προς την καρδιά.
Πλούσια σε βιταμίνες και μέταλλα: Περιέχουν βιταμίνες B12, νιασίνη και χολίνη — απαραίτητες για τη λειτουργία του νευρικού συστήματος, το μεταβολισμό και την υγεία του εγκεφάλου. Είναι επίσης πλούσια σε σίδηρο, ψευδάργυρο, σελήνιο, μαγνήσιο και άλλα ιχνοστοιχεία που ενισχύουν το ανοσοποιητικό και δίνουν ενέργεια.
Οικονομικά και προσιτά: Σε μια εποχή που τα περισσότερα κρέατα είναι ακριβά, τα στομάχια κοτόπουλου παραμένουν μία από τις πιο φθηνές και θρεπτικές πηγές πρωτεΐνης.

Πώς να τα μαγειρέψετε σωστά
Το μυστικό για να απολαύσετε τα στομάχια κοτόπουλου είναι ο σωστός τρόπος μαγειρέματος. Αν δεν ψηθούν αρκετά, μπορεί να είναι σκληρά· αν όμως μαγειρευτούν σωστά, γίνονται απίστευτα τρυφερά.
Βράσιμο ή μαγείρεμα σε κατσαρόλα: Σιγοβράστε τα με αλάτι, σκόρδο και μυρωδικά για 30–45 λεπτά μέχρι να μαλακώσουν — ιδανικά για σούπες ή μαγειρευτά.
Τηγάνισμα: Πανάρετέ τα σε αλεύρι με καρυκεύματα και τηγανίστε τα για ένα τραγανό, πεντανόστιμο σνακ.
Σοτάρισμα ή stir-fry: Ανακατέψτε τα βρασμένα στομάχια με κρεμμύδι, πιπεριές και μπαχαρικά για ένα γρήγορο, πλούσιο σε πρωτεΐνη γεύμα.
Ψήσιμο ή αργό μαγείρεμα: Μαρινάρετέ τα και ψήστε τα στη σχάρα για καπνιστή γεύση ή σιγομαγειρέψτε τα σε ζωμό μέχρι να λιώσουν στο στόμα.

Δημοφιλή πιάτο στην Ελλάδα είναι το οι κοιλίτσες κοτόπουλου με λαδορίγανη
Το μόνο μειονέκτημα: Υφή και μέτρο
Η υφή τους μπορεί να φανεί λίγο «μασητή» σε αρχάριους, αλλά το αργό μαγείρεμα ή το προ-βράσιμο λύνει το πρόβλημα.
Όπως τα περισσότερα εντόσθια, περιέχουν χοληστερόλη, επομένως όσοι έχουν υψηλή χοληστερίνη καλό είναι να τα καταναλώνουν περιστασιακά.
Αν και είναι γενικά υγιεινά, τα εντόσθια περιέχουν πουρίνες, που μπορεί να προκαλέσουν ουρική αρθρίτιδα σε ευαίσθητα άτομα. Συνιστάται επίσης η επιλογή βιολογικού κοτόπουλου, καθώς το συμβατικό μπορεί να περιέχει υπολείμματα αντιβιοτικών.

Το συμπέρασμα
Τα στομάχια κοτόπουλου είναι ένα παραγνωρισμένο διαμάντι — πλούσια σε πρωτεΐνη, γεμάτα θρεπτικά συστατικά και πολύ οικονομικά.
Είτε τα μαγειρέψετε βραστά, τηγανητά ή ψητά, μπορούν να γίνουν μια γευστική προσθήκη στο εβδομαδιαίο σας μενού.
Αν ψάχνετε μια προσιτή, υγιεινή και ευέλικτη πηγή πρωτεΐνης, δώστε μια ευκαιρία στα στομάχια κοτόπουλου — μπορεί να ανακαλύψετε το νέο σας αγαπημένο πιάτο!
ΣΟΚ – Σου έχει συμβεί ποτέ; Το παράξενο φαινόμενο που σε παραλύει ενώ κοιμάσαι
Η υπνική παράλυση, η λεγόμενη μόρα στον ύπνο που όλοι έχουμε ακουστά, είναι μια μορφή παραϋπνίας.
Τι είναι η Μόρα – Υπνική Παράλυση
Η παραϋπνία περιλαμβάνει ανεπιθύμητα γεγονότα που συμβαίνουν στη διάρκεια του ύπνου.
Η υπνική παράλυση προκαλείται επειδή δεν μπορούμε να κουνήσουμε το σώμα μας σε δύο συγκεκριμένες φάσεις:
Όταν αποκοιμόμαστε (στο υπναγωγικό στάδιο)
Όταν ξυπνάμε από τον ύπνο (στο υπνοπομπικό στάδιο)
Στην παράδοση διαφόρων χωρών υπάρχουν διάφορες λαογραφικές εξηγήσεις για τη μόρα, που την αποδίδουν σε δαιμονικές επισκέψεις και υπερφυσικές οντότητες οι οποίες κάθονται πάνω στο στήθος ή δεσμεύουν τα άκρα, ενώ αντιμετωπίζονται συνήθως με προσευχές. Φυσικά και δεν συμβαίνει τίποτα υπερφυσικό, το βίωμα αυτό εξηγείται ιατρικά.
Γιατί έρχεται η μόρα, πως εξηγείται επιστημονικά;
Κατά τη διάρκεια του ύπνου, φυσιολογικά παρατηρούνται κυκλικά φάσεις διάρκειας περίπου 90–120 λεπτών, που περιλαμβάνουν τρία στάδια NREM ύπνου (N1 ελαφρύς, N2 ελαφρύς-ενδιάμεσος, N3 βαθύς/βραδέων κυμάτων) και κατόπιν μία φάση REM στην οποία εμφανίζονται τα όνειρα. Όταν ονειρευόμαστε, ο εγκέφαλος δίνει εντολή στους μύες να χαλαρώσουν και μπαίνουμε σε κατάσταση ατονίας. Αυτή η κατάσταση είναι απαραίτητη για τον περιορισμό των σωματικών μας κινήσεων κατά τη διάρκεια των ονείρων για την προστασία μας, αλλά και για να ξεκουραστούν οι μύες. Στην υπνική παράλυση το σώμα δυσκολεύεται να κάνει αυτή τη μετάβαση, δηλαδή ενώ είμαστε ξύπνιοι, οι μύες δεν καταφέρνουν να βγουν από την ατονία, με αποτέλεσμα το άτομο να έχει μεν συνείδηση, αλλά να δυσκολεύεται προσωρινά να κινήσει τους μυς.

Η υπνική παράλυση προκαλείται επειδή δεν μπορούμε να κουνήσουμε το σώμα μας σε δύο συγκεκριμένες φάσεις:
Όταν αποκοιμόμαστε (στο υπναγωγικό στάδιο)
Όταν ξυπνάμε από τον ύπνο (στο υπνοπομπικό στάδιο)
Στην παράδοση διαφόρων χωρών υπάρχουν διάφορες λαογραφικές εξηγήσεις για τη μόρα, που την αποδίδουν σε δαιμονικές επισκέψεις και υπερφυσικές οντότητες οι οποίες κάθονται πάνω στο στήθος ή δεσμεύουν τα άκρα, ενώ αντιμετωπίζονται συνήθως με προσευχές. Φυσικά και δεν συμβαίνει τίποτα υπερφυσικό, το βίωμα αυτό εξηγείται ιατρικά.
Γιατί έρχεται η μόρα, πως εξηγείται επιστημονικά;
Κατά τη διάρκεια του ύπνου, φυσιολογικά παρατηρούνται κυκλικά φάσεις διάρκειας περίπου 90–120 λεπτών, που περιλαμβάνουν τρία στάδια NREM ύπνου (N1 ελαφρύς, N2 ελαφρύς-ενδιάμεσος, N3 βαθύς/βραδέων κυμάτων) και κατόπιν μία φάση REM στην οποία εμφανίζονται τα όνειρα. Όταν ονειρευόμαστε, ο εγκέφαλος δίνει εντολή στους μύες να χαλαρώσουν και μπαίνουμε σε κατάσταση ατονίας. Αυτή η κατάσταση είναι απαραίτητη για τον περιορισμό των σωματικών μας κινήσεων κατά τη διάρκεια των ονείρων για την προστασία μας, αλλά και για να ξεκουραστούν οι μύες. Στην υπνική παράλυση το σώμα δυσκολεύεται να κάνει αυτή τη μετάβαση, δηλαδή ενώ είμαστε ξύπνιοι, οι μύες δεν καταφέρνουν να βγουν από την ατονία, με αποτέλεσμα το άτομο να έχει μεν συνείδηση, αλλά να δυσκολεύεται προσωρινά να κινήσει τους μυς.

Μόρα – συμπτώματα
Η μόρα εμφανίζεται συνήθως κατά τη διάρκεια μιας μετάβασης στον ύπνο: ή όταν σας παίρνει ο ύπνος, ή όταν ξυπνάτε. Τα συμπτώματα της υπνικής παράλυσης περιλαμβάνουν τα παρακάτω συμπτώματα:
την αδυναμία να κουνήσετε το σώμα σας όταν αποκοιμιέστε ή ξυπνάτε, που διαρκεί από δευτερόλεπτα μέχρι μερικά λεπτά (υπνοπαράλυση)
δεν μπορείτε να μιλήσετε στη διάρκεια του επεισοδίου
παραισθήσεις και φόβος: πολλοί άνθρωποι αναφέρουν ότι έχουν παραισθήσεις και «βλέπουν» τεράστια έντομα ή φίδια να σέρνονται προς το μέρος τους, ενώ μένουν ακίνητοι και αμίλητοι στο κρεβάτι. Ή είχαν την παραίσθηση ότι ένας εισβολέας βρίσκεται στο δωμάτιο, έξω από το παράθυρο ή την πόρτα. Συχνά επίσης υπάρχουν περίεργες εμπειρίες, όπως ότι κανείς πετάει ή βγαίνει από το σώμα του (εξωσωματική εμπειρία)
να νιώθετε πίεση στο στήθος
δυσκολεύεστε να αναπνεύσετε
νιώθετε ότι θα πεθάνετε
ιδρώνετε
έχετε πονοκέφαλο και μυϊκούς πόνους
Κατά τη διάρκεια ενός επεισοδίου υπνικής παράλυσης ίσως να μην μπορείτε να μιλήσετε. Να μην μπορείτε να κουνήσετε τα πόδια και τα χέρια σας, το σώμα και το κεφάλι σας. Αλλά αναπνέετε φυσιολογικά. Κατανοείτε πλήρως όλα όσα συμβαίνουν. Ένα επεισόδιο μπορεί να διαρκέσει για μερικά δευτερόλεπτα ή λεπτά. Το επεισόδιο συνήθως τελειώνει μόνο του. Σταματά όταν κάποιος σας ακουμπά ή σας μιλάει. Αν προσπαθήσετε έντονα να κουνηθείτε αυτό μπορεί να λήξει το επεισόδιο. Η υπνική παράλυση μπορεί να συμβεί μονάχα μία φορά στη ζωή σας. Αλλά μπορεί επίσης να συμβεί αρκετές φορές σε ένα χρόνο.

Είναι τρομακτικό το συναίσθημα να μην μπορείτε να κουνηθείτε. Μπορεί να νιώσετε φόβο και άγχος. Και επιπρόσθετα, μερικοί άνθρωποι έχουν παραισθήσεις κατά τη διάρκεια ενός επεισοδίου που το κάνει ακόμα πιο τρομακτικό. Μπορεί να βλέπουν, να ακούνε ή να νιώθουν πράγματα που δεν υπάρχουν. Ίσως επίσης να νομίζουν ότι υπάρχει και άλλο άτομο μαζί τους στο δωμάτιο.
Η υπνική παράλυση εμφανίζεται συνήθως πρώτη φορά στα περίπου στην ηλικία των δέκα ετών. Στη συνέχεια συμβαίνει πιο συχνά στα 20 και στα 30. Μπορεί να συνεχιστεί για πολλά χρόνια, χωρίς όμως να αποτελεί κίνδυνο για την υγεία σας. Σε κάποιες περιπτώσεις, η υπνική παράλυση μπορεί να είναι ένα σημάδι ναρκοληψίας.
Άλλα σημάδια περιλαμβάνουν τις διαταραχές στον ύπνο και την ξαφνική υπνηλία στη διάρκεια στης ημέρας. Η υπνική παράλυση δεν διαταράσσει τον ύπνο σας.

Ποιες είναι οι αιτίες της υπνικής παράλυσης;
Τα παιδιά και οι ενήλικες όλων των ηλικιών μπορεί να βιώσουν την εμπειρία της υπνικής παράλυσης. Σε επίπεδο γενικού πληθυσμού, η υπνική παράλυση εμφανίζεται έστω μία φορά στη ζωή περίπου στο 7–8% των ανθρώπων, με υψηλότερα ποσοστά μεταξύ φοιτητών και ατόμων με ψυχιατρικές διαγνώσεις.
Οι ομάδες που έχουν αυξημένο κίνδυνο περιλαμβάνουν ανθρώπους με τις ακόλουθες καταστάσεις:
κακή ποιότητα ύπνου (όπως αϋπνία, ναρκοληψία, έλλειψη ύπνου, κα): Οι διαταραχές ύπνου συνδέονται με την υπνική παράλυση. Όταν δεν έχετε μια ρουτίνα ύπνου, όπως όταν δουλεύετε βράδυ αυτό ίσως να αποδιοργανώνει τον ύπνο σας ή δεν έχετε μια συγκεκριμένη ρουτίνα ύπνου ή συνήθειες που να προάγουν τον καλό ποιοτικό ύπνο
αγχώδεις διαταραχές
μείζονα κατάθλιψη
διπολική διαταραχή
διαταραχή μετατραυματικού στρες: τα άτομα με κάποιο ψυχολογικό τραύμα, μετατραυματικό στρες και διάφορες ανησυχίες τείνουν να εμφανίζουν πιο συχνά μόρα.
κληρονομικότητα: σε μερικές περιπτώσεις, η υπνική παράλυση φαίνεται να διατρέχει οικογένειες, αν και αυτό είναι σπάνιο. Δεν υπάρχουν ξεκάθαρα επιστημονικά δεδομένα για την κληρονομικότητα της κατάστασης.
στάση/θέση ύπνου: αν κοιμάστε ανάσκελα τότε αυξάνονται οι πιθανότητες ενός επεισοδίου υπνικής παράλυσης.
Διαφορική διάγνωση
Η διαφορική διάγνωση για την μόρα (υπνοπαράλυση) περιλαμβάνει διάφορες παραϋπνίες και άλλες παθολογικές καταστάσεις, όπως:
Νυχτερινές κρίσεις πανικού
Διαταραχή της συμπεριφοράς κατά τον ύπνο REM (RBD) – παθολογική εκδραμάτιση/εξωτερίκευση του υπνικού περιεχομένου
Εφιάλτες και νυχτερινός τρόμος
Διαταραχές σχετιζόμενες με μετατραυματικό στρες (PTSD)
Επιληπτόμορφες κρίσεις
Μόρα – αντιμετώπιση και πρόληψη
Οι συμβουλές για μια καλή υγιεινή του ύπνου θα σας βοηθήσουν να μειώσετε τις πιθανότητες για επανεμφάνιση της μόρα.
Μην καταναλώνετε αλκοόλ, καφέ, καφεΐνη ή παράγωγά της μετά τις 15:00 το μεσημέρι.
Αποφύγετε να κοιμάστε ανάσκελα ή πάνω στο στομάχι σας.
Κρατήστε τα κινητά, tablets και άλλες ηλεκτρονικές συσκευές έξω από την κρεβατοκάμαρα.
Πηγαίνετε για ύπνο την ίδια ώρα, και προσπαθήστε και να ξυπνάτε την ίδια ώρα κάθε μέρα.
Αν συμβεί ένα επεισόδιο μόρας και νιώθετε ότι έχετε μεγάλο βάρος στο στήθος και δεν μπορείτε να αναπνεύσετε/πνίγεστε, είναι σημαντικό να παραμείνετε ήρεμοι. Μπορείτε να υπενθυμίσετε στον εαυτό σας τα παρακάτω:
Αυτό είναι ένα ακίνδυνο φαινόμενο REM που θα τελειώσει σύντομα σε λίγα δευτερόλεπτα. Δεν με κυνηγάει κανένα κακό πνεύμα, και δεν θα πεθάνω.
Συγκεντρωθείτε στην αναπνοή σας, δοκιμάστε μικροκινήσεις (δάχτυλα, γλώσσα, κατάποση) και κουνήστε τα μάτια δεξιά-αριστερά.
Στην περίπτωση σοβαρών επίμονων επεισοδίων, μπορούν να χρησιμοποιηθούν φάρμακα, όπως αντικαταθλιπτικά για την καταστολή του ύπνου REM ή συμπληρώματα μελατονίνης.
Πότε πρέπει να ζητήσω βοήθεια;
Θα πρέπει να αναζητήσετε βοήθεια από έναν ψυχίατρο αν τα επεισόδια μόρας είναι συχνά ή έντονα, αν προκαλούν σημαντική δυσφορία και άγχος πριν τον ύπνο, ή έκπτωση λειτουργικότητας στην καθημερινότητα (λόγω υπνηλίας).
Άμεση διερεύνηση χρειάζεται όταν συνυπάρχει υπερβολική υπνηλία την ημέρα, ιστορικό τραυματισμών από αυτά τα νυχτερινά επεισόδια, αιφνίδια απώλεια μυϊκού τόνου ή επεισόδια ύπνου, καθώς μπορεί να υποδηλώνουν ναρκοληψία ή κάποια άλλη διαταραχή του ύπνου.
Αξιολόγηση συνιστάται επίσης όταν υπάρχουν συχνές αφυπνίσεις με αίσθημα πνιγμονής ή ροχαλητό και υπνηλία μέσα στην ημέρα (υποψία για υπνική άπνοια), ή ιστορικό κάποιας άλλης νευρολογικής διαταραχής.
- Αυτή είναι η γνωστή δημοσιογράφος που συνέλαβαν σε έλεγχο αλκοτέστ στην Αττική Οδό – «Θα σας τελειώσω» φώναζε στους αστυνομικούς
- Μνημείο Αγνώστου Στρατιώτη: Η πρώτη δικαστική απόφαση
- Άγρια δολοφονία 17χρονης – Απαρηγόρητη η μανούλα της
- Εκτροπή λεωφορείου με 40 επιβάτες έξω από τον Ριζόμυλο του Βόλου – Στο νοσοκομείο 14 ελαφρά τραυματίες
