Ο νέος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας φέρνει αυστηρές αλλαγές και επιβάλλει σκληρές ποινές σε συμπεριφορές που θεωρούνται ιδιαίτερα επικίνδυνες για την οδική ασφάλεια και τη δημόσια υγεία.
Μια από αυτές τις συνήθειες, την οποία η πολιτεία θέλει να πατάξει, είναι η χρήση κινητού τηλεφώνου κατά την οδήγηση. Στόχος των αυστηρότερων ποινών είναι να περιοριστούν τα ολοένα και αυξανόμενα περιστατικά ατυχημάτων που προκαλούνται επειδή οι οδηγοί αντί να έχουν το βλέμμα τους στον δρόμο, κοιτούν την οθόνη του κινητού τους για να μιλήσουν, να απαντήσουν σε μηνύματα ή ακόμη και να «σερφάρουν» στα κοινωνικά δίκτυα
Το ζήτημα περιπλέκεται από τη μεγάλη διάδοση εφαρμογών πλοήγησης, όπως οι χάρτες της Google, που χρησιμοποιούν οι περισσότεροι από έμας στον δρόμο, έχοντας, ωστόσο, οδηγήσει αρκετούς να πιστεύουν ότι σε αυτές τις περιπτώσεις η χρήση του κινητού είναι επιτρεπτή.
Ωστόσο, ο νέος ΚΟΚ ορίζει ρητά το νομικό πλαίσιο. Σύμφωνα, λοιπόν, με την ισχύουσα νομοθεσία η χρήση κινητού τηλεφώνου επιτρέπεται μόνο όταν αυτό είναι τοποθετημένο σε ειδική βάση και λειτουργεί σε ανοιχτή ακρόαση ή με εφαρμογές πλοήγησης, ή όταν ο οδηγός χρησιμοποιεί ασύρματο ακουστικό.
Σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση – ακόμη και αν ο οδηγός κρατήσει το κινητό στο χέρι του για λίγα δευτερόλεπτα ή το ακουμπήσει ενεργοποιημένο στο ταμπλό ή στο παρμπρίζ – η πράξη θεωρείται παράβαση.
Φυσικά, εξαιρείται η περίπτωση όπου το όχημα είναι πλήρως σταθμευμένο, ενώ υπογραμμίζεται ότι η στάση σε φανάρι ή σε μποτιλιάρισμα δεν θεωρείται στάθμευση, άρα δεν επιτρέπεται η χρήση του κινητού.
Υπενθυμίζεται ότι τις παραβάσεις του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας θα εντοπίζουν πλέον και οι νέες κάμερες τεχνητής νοημοσύνης, οι οποίες πρόκειται να τοποθετηθούν κατά μήκος των κεντρικών αρτηριών της Περιφέρειας Αττικής.
Οι κάμερες αυτές θα ελέγχουν ειδικά για παραβάσεις όπως η χρήση κινητού τηλεφώνου κατά την οδήγηση, καθιστώντας το πλαίσιο ακόμη πιο αυστηρό. Σε αντίθεση με έναν τροχονόμο, που ενδεχομένως να άφηνε περιθώρια συζήτησης για τον τρόπο χρήσης, οι κάμερεςθα καταγράφουν αυτόματα την παράβαση και θα βεβαιώνουν απευθείας το πρόστιμο, χωρίς καμία δυνατότητα αμφισβήτησης επί του σημείου.
Στο πλαίσιο του νέου ΚΟΚ, σημαντικώς αυστηροποιημένες είναι και οι ποινές που προβλέπονται για τη χρήση κινητού τηλεφώνου. Η ποινή για την πρώτη καταγραφή παράβασης είναι πρόστιμο στα 350 ευρώ και αφαίρεση της άδειας οδήγησης για 30 ημέρες.
Από εκεί και πέρα, εισάγεται το πλαίσιο των «υποτροπών», με συνεχώς αυξανόμενες κυρώσεις, ανάλογα το πόσες φορές ο οδηγός υποπέσει στην εν λόγω παράβαση.
Σε περίπτωση πρώτης υποτροπής, το πρόστιμο ανεβαίνει στα 1.000 ευρώ και το δίπλωμα αφαιρείται για έξι μήνες. Στην τρίτη παράβαση, το πρόστιμο εκτοξεύεται στα 2.000 ευρώ και η αφαίρεση της άδειας οδήγησης φτάνει τους 12 μήνες.
Ακόμα πιο σκληρές είναι οι ποινές που επιφέρει η χρήση του κινητού, η οποία οδηγεί σε πρόκληση τροχαίου συμβάντος. Σε αυτή την περίπτωση, οι αρχικές ποινές παραμένουν στα πρόστιμα ύψους 350 ευρώ και αφαίρεση διπλώματος για 30 ημέρες, αλλά η υποτροπή οδηγεί σε πρόστιμο των 2.000 ευρώ και αφαίρεση άδειας για τέσσερα χρόνια. Στη δεύτερη υποτροπή, το πρόστιμο εκτοξεύεται στα 4.000 ευρώ, ενώ η αφαίρεση της άδειας φτάνει τα οκτώ χρόνια.
Πέρα από τα πρόστιμα και τις διοικητικές κυρώσεις, η συγκεκριμένη παράβαση εμπίπτει και στις διατάξεις του άρθρου 290Α του Ποινικού Κώδικα περί «επικίνδυνης οδήγησης». Αυτό σημαίνει ότι, ανάλογα με τις συνθήκες και τις συνέπειες, μπορεί να επιβληθούν ποινές φυλάκισης που φτάνουν μέχρι και την κάθειρξη, εφόσον η χρήση κινητού κατά την οδήγηση συνδέεται με σοβαρό τροχαίο.
Υπενθύμιζεται πως τις παραβάσεις του Κωδικά Οδικής Κυκλοφορίας θα εντοπίζουν πλέον και οι σύγχρονες κάμερες AI που θα τοποθετηθούν κατά μήκος των κεντρικών αρτηριών της Περιφέρειας Αττικής και οι οποίες θα ελέγχουν για τέτοιου είδους παραβάσεις. Επομένως, το όριο του τι θεωρείται παράβαση και το θεμιτό θα είναι ακόμα πιο αυστηροποιημένο, αφού οι κάμερες δεν θα έρχονται σε συζήτηση με τους οδηγούς που κάνουν χρήση κινητού στο αυτοκίνητο, άλλα θα βεβαιώνουν απλώς τα πρόστιμα.
Προτεινόμενο Άρθρο
Αλλαγές στις πινακίδες: Πρόστιμα 350 ευρώ και φυλάκιση φέρνει ο νέος ΚΟΚ
Βασικό χαρακτηριστικό του νέου ΚΟΚ είναι η κλιμάκωση των κυρώσεων στις υποτροπές, δηλαδή όταν ο ίδιος οδηγός επανειλημμένα παραβεί τον ίδιο κανόνα. Αυτές οι υποτροπές επιφέρουν όχι μόνον μεγαλύτερα πρόστιμα αλλά και πολύ μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα αφαίρεσης άδειας και πινακίδων, καθώς και σε ειδικές περιπτώσεις ενεργοποίηση ποινικών διατάξεων.
Κινητό
Σε ότι αφορά τη χρήση κινητού τηλεφώνου κατά την οδήγηση, χωρίς πρόκληση συμβάντος, το πρόστιμο ορίζεται στα 350 ευρώ και η άδεια αφαιρείται για 30 ημέρες. Σε πρώτη υποτροπή το πρόστιμο ανεβαίνει σε 1.000 ευρώ και η άδεια αφαιρείται για 180 ημέρες, ενώ σε δεύτερη υποτροπή το πρόστιμο φτάνει τα 2.000 ευρώ και η άδεια αφαιρείται για έναν χρόνο. Όταν η χρήση κινητού συνοδεύεται από τροχαίο, οι κυρώσεις αυξάνονται με πολύ βαριά πρόστιμα, αφαίρεση άδειας για πολλά έτη και δυνατότητα ποινικής δίωξης.
Αλκοόλ
Όσον αφορά το αλκοόλ στο αίμα, για επίπεδα μεταξύ 0,50-1,10 g/l προβλέπεται πρόστιμο 350-700 €, αφαίρεση άδειας οδήγησης έως 90 ημέρες. Για επίπεδα άνω του 1,10 g/l το πρόστιμο φτάνει στα 1.200 €, η άδεια και οι πινακίδες αφαιρούνται για 180 ημέρες, επιβάλλεται υποχρεωτική ακινητοποίηση οχήματος και υπάρχει πιθανότητα φυλάκισης από δύο μήνες έως πέντε έτη, ενώ σε περίπτωση υποτροπής οι κυρώσεις γίνονται πολύ πιο αυστηρές.
Ταχύτητα
Η παράβαση του ορίου ταχύτητας όταν η ταχύτητα υπερβαίνει το όριο κατά πάνω από 50 χιλιόμετρα την ώρα επισύρει πρόστιμο 700 € και αφαίρεση άδειας για 60 ημέρες. Σε περίπτωση υποτροπής το πρόστιμο και ο χρόνος αφαίρεσης διπλώματος μεγαλώνουν πολύ, ενώ για εξαιρετικά υψηλές ταχύτητες ή συμμετοχή σε “κόντρες” τα πρόστιμα φτάνουν έως και 8.000 € και η αφαίρεση άδειας μπορεί να φθάσει τα τέσσερα χρόνια.
Κόκκινο, STOP
Η παραβίαση φωτεινού σηματοδότη ή σήματος STOP τιμωρείται με πρόστιμα που ξεκινούν από 350-700 €, η άδεια αφαιρείται για δεκάδες ημέρες (περίπου 30-60), ενώ αν υπάρξει ατύχημα τα ποσά και η διάρκεια της αφαίρεσης αυξάνονται και μπορεί να φθάσουν σε πολύ μεγάλες περιόδους.
Ζώνη, κράνος
Για μη χρήση ζώνης ασφαλείας ή κράνους το πρόστιμο ορίζεται αρχικά στα 350 €, με αφαίρεση άδειας για 30 ημέρες. Σε περίπτωση που στο όχημα υπάρχει ανήλικο, ή εμπλέκεται και συνεπιβάτης χωρίς ζώνη ή κράνος, η ευθύνη εμπλέκει και τον οδηγό και τις ποινές γίνονται μεγαλύτερες. Σε υποτροπές τα πρόστιμα αγγίζουν τα 2.000 € και η άδεια χάνεται για έναν χρόνο.
ΚΤΕΟ
Ο νέος ΚΟΚ έχει εισαγάγει και ρυθμίσεις για το ΚΤΕΟ· όχημα που δεν έχει περάσει έγκαιρα τον έλεγχο υπόκειται σε πρόστιμο 350 €, με αφαίρεση της άδειας οδήγησης για 30 ημέρες.
Ο νέος ΚΟΚ φέρνει επίσης αλλαγές στα όρια ταχύτητας, με το γενικό όριο εντός κατοικημένων περιοχών να παραμένει στα 50 χλμ/ώρα μέχρι το 2026, αλλά να υπάρχουν προβλέψεις για διαφορετικά όρια αναλόγως του τύπου δρόμου ή της συγκοινωνιακής σημασίας. Οι ταχύτητες εκτός κατοικημένων περιοχών και σε αυτοκινητόδρομους ρυθμίζονται πιο αυστηρά όταν υπάρχουν υπερβάσεις.
Μεταφορικά και ψηφιακά μέτρα συνοδεύουν τις αλλαγές. Ψηφιακές κάμερες θα χρησιμοποιούνται ευρέως, για παράδειγμα σε λεωφορεία και στις λεωφορειολωρίδες, ώστε παραβάσεις να καταγράφονται αυτόματα και πρόστιμα να αποστέλλονται μέσω ψηφιακών πλατφορμών (gov.gr). Οι έλεγχοι επεκτείνονται και σε περιοχές όπως τα νησιά όπου υπήρχαν προβλήματα παρακολούθησης.
Υπάρχουν προβλέψεις για την αντικοινωνική οδική συμπεριφορά, που περιλαμβάνει παραβάσεις όπως στάση/στάθμευση που παρεμποδίζει κοινή χρήση δρόμων, παρενόχληση πεζών, προσβάσεις ΑμεΑ και άλλα. Κάθε τέτοια παράβαση αντιμετωπίζεται με πρόστιμα αλλά και πιθανές διοικητικές κυρώσεις, όπως αφαίρεση άδειας οδήγησης.
Τελικά, η αλλαγή δεν είναι μόνο στα χρήματα αλλά στην αντίληψη: πλέον κάθε παράβαση έχει πολύ μεγαλύτερο κόστος, κάθε υποτροπή μετράει πολύ περισσότερο, και το πλαίσιο είναι σαφέστερο ως προς τον συνδυασμό διοικητικών, οικονομικών και ποινικών κυρώσεων. Είναι σημαντικό οι οδηγοί να ενημερωθούν πλήρως για τις νέες διατάξεις ώστε να μην βρεθούν προ εκπλήξεως από τις βαριές κυρώσεις που προβλέπονται.
