Ισχυρός σεισμός

Σύμφωνα με πληροφορίες από protothema.gr, το επίκεντρο της δόνησης εντοπίστηκε 7 χλμ δυτικά βορειοδυτικά των Καρυών

Σεισμική δόνηση μεγέθους 4,8 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ σημειώθηκε στις 04:19 τα ξημερώματα της Δευτέρας στο Άγιο Όρος.

Το επίκεντρο της δόνησης εντοπίστηκε 9 χλμ δυτικά από τις Καρυές και το εστιακό βάθος υπολογίστηκε στα 8,4 χλμ, σύμφωνα με την αναθεωρημένη λύση του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου – η αυτόματη λύση έκανε λόγο για σεισμό 5 Ρίχτερ.

Για την ώρα δεν έχουν αναφερθεί ζημίες ή τραυματισμοί.

Λέκκας: Δεν μας ανησυχεί αλλά είμαστε προβληματισμένοι

Στον σεισμό των 4,8 Ρίχτερ που έπληξε το Άγιο Όρος τα ξημερώματα της Δευτέρας (22/9) αναφέρθηκε ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ, Ευθύμιος Λέκκας μιλώντας στην εκπομπή «Συνδέσεις» του ΕΡΤΝews.

«Δεν μας ανησυχεί αλλά από επιστημονική άποψη είμαστε προβληματισμένοι», τόνισε ο κ. Λέκκας γιατί όπως εξήγησε «η σεισμική δραστηριότητα ξεκίνησε στις αρχές του 2024, περιλαμβάνει ως τώρα πάνω από 1.000 σεισμούς εκ των οποίων οι εννιά είναι μεγαλύτεροι από 4 Ρίχτερ. Ο σημερινός είναι ο 10ος σεισμός πάνω από 4 Ρίχτερ. Ο μεγαλύτερος σεισμός ήταν πριν από τρεις μήνες μεγέθους 5,2 Ρίχτερ».

Ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ έκανε λόγο για «ένα φαινόμενο αρκετά περίεργο σε σχέση με την εμμονή 18 μήνες τώρα» και τόνισε ότι αναμένουμε την εξέλιξη του.

«Φαίνεται ότι το ρήγμα που δίνει αυτούς τους σεισμούς έχει ακόμα ενέργεια μέσα του, αλλά δεν πιστεύω ότι θα φτάσουμε σε επίπεδο που να είναι πάνω από 5,2 Ρίχτερ», προσέθεσε.

Εξήγησε ότι το συγκεκριμένο ρήγμα «δεν είχε δώσει σεισμούς πριν το 2024. Είναι ένα ρήγμα που το επιβεβαιώνουμε τώρα με βάση τα ενόργανα δεδομένα. Δεν είναι ένα ρήγμα, το οποίο εμφανίζεται στην επιφάνεια, είναι στον υποθαλάσσιο χώρο, μπαίνει και λίγο στον χερσαίο χώρο, αλλά είναι σε ένα ικανό βάθος και έτσι δεν μπορούμε να ξέρουμε ουσιαστικά ποιες είναι οι διαστάσεις».

«Δεν μπορούμε να διερευνήσουμε τις προθέσεις της φύσης. Είναι φαινόμενα που προσεγγίζουμε με πολύ μεγάλη δυσκολία. Δεν είναι κάτι που το βλέπουμε ένα σύννεφο που έρχεται ή ένας άσχημος καιρός ή κάτι άλλο που να είναι άμεσα ορατό ώστε να κάνουμε ασφαλείς προγνώσεις. Ό,τι ξέρουμε, το ξέρουμε με βάση καταγραφές ενόργανες, οι οποίες πολλές φορές δεν αντιστοιχούν πολλές φορές στις εξελίξεις που υπάρχουν στο υπέδαφος και ερμηνεύομε με βάση αυτά που βλέπουμε στα σεισμογράμματα και στις άλλες καταγραφές», προσέθεσε.

«Θεωρώ ότι η διαδικασία θα συνεχιστεί με μικρά μεγέθη, αλλά δεν θα φτάσουμε σε σεισμούς πάνω από 5 βαθμούς ώστε να μας προβληματίσει ιδιαίτερα. Αναμένουμε τη δραστηριότητα και πιστεύω ότι όλα θα πάνε καλά», κατέληξε.

Φόβοι για μεγάλους σεισμούς σε όλη τη Γη – Οι επιστήμονες δεν ξέρουν γιατί ξυπνούν τα ρήγματα

Μια διαδεδομένη πεποίθηση σε πολλές περιοχές του κόσμου είναι πως υπάρχουν τόποι «απρόσβλητοι» από σεισμούς. Ωστόσο, μια νέα έρευνα έρχεται να καταρρίψει αυτή την αίσθηση ασφάλειας, αποκαλύπτοντας ότι τα λεγόμενα «νεκρά» ρήγματα δεν είναι τόσο αδρανή όσο νομίζαμε. Μπορούν, υπό ορισμένες συνθήκες, να «ξυπνήσουν» ξανά και να προκαλέσουν ισχυρές σεισμικές δονήσεις – πολλές φορές εξαιτίας της ανθρώπινης δραστηριότητας.

Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο Nature Communications, δείχνει ότι τα αρχαία ρήγματα, τα οποία για εκατομμύρια χρόνια θεωρούνταν σταθερά, επανακτούν σταδιακά την ικανότητά τους να συσσωρεύουν ενέργεια μέσα από μια διαδικασία επούλωσης λόγω τριβής. Όταν παρεμβαίνουν δραστηριότητες όπως η εξόρυξη φυσικού αερίου, η γεώτρηση ή η έγχυση υγρών, η συσσωρευμένη αυτή πίεση μπορεί να απελευθερωθεί απότομα, προκαλώντας απρόβλεπτους και επικίνδυνους σεισμούς.

Η ψευδαίσθηση της σταθερότητας

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το κοίτασμα φυσικού αερίου του Γκρόνινγκεν στην Ολλανδία, όπου, σε μια περιοχή που θεωρούνταν απολύτως ασφαλής, έχουν σημειωθεί σεισμοί έως 3,6 Ρίχτερ. Οι επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Ουτρέχτης εξηγούν ότι αυτά τα φαινόμενα προέρχονται από ρήγματα τα οποία είχαν «επουλωθεί» με την πάροδο του χρόνου και έτσι μπορούσαν να αποθηκεύσουν ξανά ενέργεια. Όταν οι άνθρωποι μεταβάλλουν την πίεση του υπεδάφους, για παράδειγμα με την άντληση φυσικού αερίου, αυτή η ενέργεια εκτονώνεται ξαφνικά.

Οι σεισμοί αυτού του τύπου δεν μοιάζουν με τους παραδοσιακούς τεκτονικούς σεισμούς, καθώς εκδηλώνονται κοντά στην επιφάνεια της Γης, στα λίγα πρώτα χιλιόμετρα βάθους. Παρότι είναι συχνά μέτριοι σε μέγεθος, μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές ζημιές, ακριβώς επειδή είναι ρηχοί.

Σεισμοί μιας χρήσης

Ένα ενδιαφέρον εύρημα της μελέτης είναι ότι τα επουλωμένα ρήγματα φαίνεται να ενεργοποιούνται μόνο μία φορά. Μόλις απελευθερωθεί η συσσωρευμένη πίεση, το ρήγμα καθίσταται πιο σταθερό και δεν μπορεί να ξανασυσσωρεύσει ενέργεια σε ανθρώπινη χρονική κλίμακα. Όπως εξηγεί η επικεφαλής της έρευνας, δρ. Ylona van Dinther, «αν και η περιοχή δεν σταθεροποιείται αμέσως μετά τη διακοπή των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, η ένταση των σεισμών μειώνεται σταδιακά».

Αυτό σημαίνει ότι ο πρώτος σεισμός είναι συνήθως και ο πιο ισχυρός. Οι επόμενοι, αν υπάρξουν, είναι σαφώς πιο ήπιοι, καθώς τα ρήγματα που έχουν ήδη ολισθήσει λειτουργούν πλέον σαν εμπόδια που αποτρέπουν την εξάπλωση των σεισμικών κυμάτων.

Επιπτώσεις για την ενέργεια και την ασφάλεια

Η νέα γνώση αλλάζει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να αντιμετωπίζονται τα υπόγεια ενεργειακά έργα. Εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη γεωθερμία, την αποθήκευση άνθρακα ή την εξόρυξη φυσικού αερίου συχνά εγκαθίστανται σε περιοχές θεωρητικά σταθερές, οι οποίες όμως ενδέχεται να κρύβουν τέτοιους «ωρολογιακούς μηχανισμούς».

Ο κίνδυνος, όπως εξηγούν οι ερευνητές, δεν εξαρτάται μόνο από το αν ένα ρήγμα είναι ενεργό σήμερα, αλλά και από το γεωλογικό του παρελθόν. Ένα ρήγμα που έχει μείνει αδρανές για εκατομμύρια χρόνια μπορεί να έχει επουλωθεί τόσο πολύ, ώστε να συγκεντρώνει επικίνδυνα επίπεδα πίεσης. Και επειδή σε αυτές τις περιοχές δεν υπάρχει ιστορικό σεισμών, οι τοπικές κοινωνίες και οι υποδομές τους είναι εντελώς απροετοίμαστες.

Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι μελετώντας την ηλικία και τον ρυθμό επούλωσης των ρηγμάτων, μπορούν να εκτιμήσουν καλύτερα πού υπάρχει αυξημένος κίνδυνος για έναν μεμονωμένο αλλά ισχυρό σεισμό. Για παράδειγμα, τα ρήγματα στο κοίτασμα του Γκρόνινγκεν πιστεύεται ότι παραμένουν ανενεργά από τη Νεογενή περίοδο, γεγονός που τα καθιστά ιδανικούς υποψήφιους για τέτοια συμπεριφορά.

Ένα νέο κεφάλαιο στη σεισμική επικινδυνότητα

Το συμπέρασμα των ειδικών είναι σαφές: οι περιοχές που θεωρούνταν γεωλογικά σταθερές δεν είναι απαραίτητα ασφαλείς. Ο πρώτος σεισμός που μπορεί να προκληθεί σε ένα επουλωμένο ρήγμα ενδέχεται να είναι και ο πιο καταστροφικός. Έτσι, κυβερνήσεις, μηχανικοί και εταιρείες καλούνται να επανεξετάσουν τα σχέδιά τους, ενσωματώνοντας αυτή τη νέα γνώση σε κάθε ενεργειακό έργο που αγγίζει το υπέδαφος της Γης.

Ειδήσεις σήμερα