Ελαιόλαδο: Ποιοι κινδυνεύουν με πρόστιμο για χρήση τενεκέ

Η ώρα της «ψηφιακής εποχής» για την ελαιοπαραγωγή έφτασε και μαζί της έρχονται αυστηρά πρόστιμα για όσους αδιαφορήσουν. Η νέα Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ 77979/2025) ενεργοποιεί το Ελαιοκομικό Μητρώο, το οποίο εισάγει πλήρη ηλεκτρονική καταγραφή των ελαιόδεντρων, των ποικιλιών και της παραγωγής σε όλη τη χώρα.

Στόχος είναι ο έλεγχος της παραγωγής και της διακίνησης του ελαιολάδου, από το χωράφι μέχρι το λιοτρίβι. Όμως, για όσους δεν συμμορφωθούν, προβλέπονται πρόστιμα που ξεκινούν από 100 ευρώ και φτάνουν έως τα 5.000 ευρώ, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να υπάρξουν και άλλες κυρώσεις.

Όπως ορίζει η απόφαση, όλοι οι πολίτες που διαθέτουν από 21 ελαιόδεντρα και πάνω υποχρεούνται να δηλώσουν τα στοιχεία τους στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του Ελαιοκομικού Μητρώου (μέσω gov.gr ή ΥΠΑΑΤ) μέχρι τον Μάρτιο του 2026.

✅ Οι τρεις υποχρεώσεις για όσους έχουν ελιές
1️⃣ Υποβολή δήλωσης Ε3
Όσοι αποκτούν αγροτικό εισόδημα πρέπει να υποβάλουν τη σχετική δήλωση Ε3. Η μη υποβολή ή η καθυστέρηση επιφέρει πρόστιμο έως 100 ευρώ.

2️⃣ Δήλωση συγκομιδής στο Ελαιοκομικό Μητρώο
Αφορά όσους διαθέτουν πάνω από 20 ελαιόδεντρα, ακόμη κι αν δεν μαζεύουν ελιές ή δεν παράγουν λάδι. Η δήλωση γίνεται από 1 Οκτωβρίου έως 31 Μαΐου του επόμενου έτους και περιλαμβάνει ΑΦΜ, ποικιλία, κωδικό ελαιοτεμαχίου και ποσότητες συγκομιδής.
Η μη δήλωση ή ανακριβής δήλωση επιφέρει «τσουχτερά» πρόστιμα:

21–50 δέντρα → 100 €

51–100 δέντρα → 500 €

101–500 δέντρα → 1.000 €

501–1.000 δέντρα → 3.000 €

Πάνω από 1.001 δέντρα → 5.000 €

3️⃣ Δήλωση στον ΕΦΚΑ για συνταξιούχους με αγροτικό εισόδημα
Όσοι συνταξιούχοι αποκτούν έσοδα από ελιές πρέπει να υποβάλουν δήλωση στην πλατφόρμα «Δήλωση Απασχόλησης Συνταξιούχων». Η παράλειψη ή η εκπρόθεσμη υποβολή επισύρει βαριές κυρώσεις: απώλεια 12 μηνιαίων συντάξεων (κύριας και επικουρικής).

Το νέο σύστημα φέρνει μαζί του και το ηλεκτρονικό δελτίο αποστολής για τη μεταφορά ελαιοκάρπου. Ο πρόεδρος των Μικρών Συνεταιρισμών της ΕΘΕΑΣ, Μύρων Χιλετζάκης, εξήγησε:
«Από 1η Νοεμβρίου υποχρεούνται όλοι οι παραγωγοί που είναι στο κανονικό καθεστώς —δηλαδή όσοι εκδίδουν τιμολόγια— να συνοδεύουν όλα τα αγροτικά προϊόντα, και φυσικά τον ελαιόκαρπο, με ηλεκτρονικό δελτίο αποστολής από το χωράφι προς το λιοτρίβι. Αυτό μας δυσκολεύει γιατί πολλές φορές οι παραγωγοί δεν έχουν τη γνώση αλλά ούτε και ίντερνετ πολλές φορές».

Η ψηφιοποίηση της διαδικασίας αποσκοπεί στη διαφάνεια και την ιχνηλασιμότητα του προϊόντος, ωστόσο προκαλεί προβληματισμό στους μικρούς παραγωγούς που θεωρούν τη νέα διαδικασία περίπλοκη.

Την ίδια ώρα, στην Κρήτη —τη μεγαλύτερη ελαιοπαραγωγό περιοχή της χώρας— υπάρχουν ανησυχίες, καθώς, λόγω παρατυπιών που εντόπισε το Ελεγκτικό Συνέδριο, η Περιφέρεια κινδυνεύει να μείνει χωρίς φυτοπροστατευτικά προϊόντα, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την παραγωγή της φετινής χρονιάς.

Η νέα ρύθμιση, πάντως, είναι σαφές ότι σηματοδοτεί μια ριζική αλλαγή στη διαχείριση του ελαιολάδου στην Ελλάδα, με αυστηρό έλεγχο από το χωράφι έως το τραπέζι του καταναλωτή. Οι παραγωγοί καλούνται πλέον να τηρούν κανόνες και να δηλώνουν με ακρίβεια κάθε στάδιο της παραγωγής, διαφορετικά οι «τσουχτερές» ποινές δεν θα αργήσουν να επιβληθούν.

Πόσο θα κοστίζει φέτος το ελαιόλαδο!

Μετά από δύο δύσκολες περιόδους με χαμηλές παραγωγές και τιμές-ρεκόρ, η αγορά του ελαιολάδου δείχνει να βρίσκει ξανά την ισορροπία της. Οι πρώτες ενδείξεις μιλούν για καλή σοδειά και σταθεροποίηση της κατανάλωσης.

Μετά από δύο χρόνια έντονης αστάθειας, η φετινή ελαιοκομική χρονιά φαίνεται να επαναφέρει την αγορά του ελαιολάδου σε φυσιολογική τροχιά. Οι εκτιμήσεις για τη συνολική μεσογειακή παραγωγήφτάνουν τους 2 εκατ. τόνους, με την Ισπανία να οδηγεί με περίπου 1,4 εκατ. τόνους, την Ιταλία να ανακάμπτει στους 300.000 και την Ελλάδανα κυμαίνεται μεταξύ 200.000 και 250.000 τόνων — ποσότητα που χαρακτηρίζεται «καλή» και ικανή να καλύψει τόσο την εγχώρια αγορά όσο και τις εξαγωγές.

Η αγορά δείχνει σημάδια ισορροπίας.

Σύμφωνα με τον Μανώλη Γιαννούλη, πρόεδρο της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Ελαιολάδου, «η αγορά φαίνεται να έχει επανέλθει σε μια ισορροπημένη κατάσταση, μετά τις δύο ιστορικά χαμηλές παραγωγές που οδήγησαν σε εκτόξευση των τιμών». Όπως εξηγεί, η σταθεροποίηση της παραγωγής δίνει ανάσα στους παραγωγούς, αλλά και στους καταναλωτές που είχαν δει τις τιμές να ξεπερνούν κάθε προηγούμενο.

Τιμές που επιτρέπουν κατανάλωση και εισόδημα.

Το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, που πριν δύο χρόνια άγγιξε τα 10 ευρώ το κιλό για τον παραγωγό, αναμένεται φέτος να κινηθεί μεταξύ 4 και 5 ευρώ το κιλό, κάτι που μεταφράζεται σε λιανική τιμή 7 έως 8 ευρώ. Όπως σημειώνει ο κ. Γιαννούλης, «πρόκειται για μια τιμή που επιτρέπει στον καταναλωτή να αγοράσει, αλλά και στον παραγωγό να καλύψει το κόστος καλλιέργειας και να του μείνει εισόδημα».

Η σταθεροποίηση θεωρείται σημαντική, αφού οι υπερβολικές αυξήσεις των προηγούμενων ετών μείωσαν αισθητά την κατανάλωση, οδηγώντας αρκετά νοικοκυριά σε περιορισμό ή ακόμη και υποκατάσταση του ελαιολάδου με φθηνότερα έλαια.

Ο ρόλος του καιρού στη φετινή σοδειά.

Ο καθοριστικός παράγοντας για τη φετινή και την επόμενη ελαιοκομική περίοδο είναι, όπως πάντα, οι καιρικές συνθήκες. Μέχρι στιγμής, το φθινόπωρο χαρακτηρίζεται από ευνοϊκές βροχές και φυσιολογικές θερμοκρασίες. Αν αυτή η ισορροπία διατηρηθεί, η παραγωγή θα κινηθεί ομαλά, χωρίς απρόοπτα.

«Αν είμαστε τυχεροί και έχουμε καλές καιρικές συνθήκες για το δέντρο, θα δούμε την αγορά να κινείται ήρεμα και σταθερά», δηλώνει ο κ. Γιαννούλης. Αντίθετα, προειδοποιεί πως ένας ήπιος χειμώνας ή παρατεταμένη ανομβρία μπορεί να επηρεάσουν τη σοδειά της επόμενης χρονιάς και να αναζωπυρώσουν τις πιέσεις στις τιμές.

Η κατανάλωση ξαναπαίρνει τα πάνω της.

Με τις τιμές να εξισορροπούνται και τις πρώτες συγκομιδές να ξεκινούν στα τέλη Οκτωβρίου, η αγορά βλέπει θετικά σημάδια ανάκαμψης. Η επιστροφή των καταναλωτών στο ελαιόλαδο, έστω και με προσαρμογές στις ποσότητες, ενισχύει την αισιοδοξία για μια περίοδο σταθερότητας μετά από δύο δύσκολα χρόνια.

Το ελαιόλαδο, προϊόν-σύμβολο της ελληνικής γης και διατροφής, φαίνεται πως επιστρέφει στην κανονικότητα, με την ελπίδα ότι η νέα ελαιοκομική χρονιά θα σημάνει την αρχή μιας πιο ισορροπημένης εποχής για παραγωγούς, εμπόρους και καταναλωτές.

Ειδήσεις σήμερα