Η παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ συγκεφαλαίωσε ευρύτερα προβλήματα σε σχέση τον τρόπο που διαχειρίζεται τις τύχες της χώρας
Το φιάσκο Μητσοτάκη στη Νέα Υόρκη σύμπτωμα μιας διακυβέρνησης σε κρίση
Η κυβερνητική πλευρά προσπάθησε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις που προκάλεσε η ακύρωση της συνάντησής του με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, επειδή ο τελευταίος προτίμησε να συμμετέχει σε μια συνάντηση με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, υποστηρίζοντας ότι η συνάντηση δεν θα ήταν ιδιαίτερα σημαντική και ότι επί της ουσίας η εξωτερική πολιτική της χώρας διεξάγεται μέσω άλλων διαδικασιών και όχι μέσω τέτοιων συναντήσεων κορυφής.
Βεβαίως, επειδή η εξωτερική πολιτική μιας χώρας διεξάγεται και μέσω συναντήσεων κορυφής, που συνήθως πέραν του συμβολισμού αποτυπώνουν και εάν γίνονται βήματα και σε ποια κατεύθυνση, το να ακυρωθεί μια συνάντηση στην οποία θα καταγραφόταν μία από τις υποτίθεται βασικές επιτυχίες της κυβέρνησης, δηλαδή το σχετικά καλό κλίμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, μάλλον ως πολιτική και διπλωματική αποτυχία μπορεί να θεωρηθεί.
Ιδίως όταν η συνολικότερη συγκομιδή συναντήσεων του πρωθυπουργού στη Νέα Υόρκη δεν ήταν ιδιαίτερα μεγάλη, την ώρα που ο Τούρκος πρόεδρος κατάφερε να έχει συνάντηση με τον Αμερικανό πρόεδρο και ούτως ή άλλως να μπορεί να επιχαίρει για τη βελτίωση των αμερικανοτουρκικών σχέσεων, συμπεριλαμβανομένων των ζητημάτων που αφορούν τις προμήθειες αμυντικού υλικού.
Η απουσία διαύλου με τον Ντόναλντ Τραμπ
Τα πράγματα κάνει ακόμη χειρότερα για την ελληνική κυβέρνηση η διάχυτη αίσθηση ότι αυτή τη στιγμή συναντά πραγματικές δυσκολίες να έχει δίαυλο επικοινωνίας και συνεννόησης με την Αμερικανική κυβέρνηση και τον ίδιο τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ.
Κι αυτό παρότι πρόκειται όχι μόνο για κυβέρνηση που διεκδίκησε να έχει μια ιδιαίτερα φιλοαμερικανική τοποθέτηση, αλλά και έναν πρωθυπουργό που προέρχεται από μια πολιτική δυναστεία που πάντοτε υπερηφανευόταν για τους απευθείας δεσμούς που είχε με κρίσιμους κόμβους του αμερικανικού πολιτικού κατεστημένου.
Σε αυτό το φόντο το βίντεο που είχε κυκλοφορήσει τον περασμένο Ιούνιο και στο οποίο διακρινόταν ο Έλληνας πρωθυπουργός να προσπαθεί να τραβήξει την προσοχή του Αμερικανού προέδρου την ώρα που ο τελευταίος μιλούσε με τον Γερμανό καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς δεν ήταν απλώς ένα στιγμιότυπο που τα ΜΜΕ «τράβηξαν από τα μαλλιά», αλλά μάλλον η κατάσταση στην οποία βρίσκεται η ελληνική εξωτερική πολιτική σε σχέση με την αμερικανική ηγεσία: να προσπαθεί να αποσπάσει την προσοχή και το ενδιαφέρον και κατά βάση να μην τα καταφέρνει.
Το βίντεο που σχολιάστηκε αρνητικά με τον Έλληνα πρωθυπουργό να φαίνεται να προσπαθεί να κερδίσει την προσοχή του αμερικανού προέδρου
Αυτό ήταν, άλλωστε, παραπάνω από προφανές και στην αμηχανία που αποτυπώθηκε στο πρόσωπο του πρωθυπουργού όταν ρωτήθηκε από δημοσιογράφο της Wall Street Journal Έμα Τάκερ στη Νέα Υόρκη για το εάν έχει συναντηθεί με τον Αμερικανό Πρόεδρο κατά τη διάρκεια της θητείας του: «Όχι, τον είδα χθες στη δεξίωση, είχαμε μια συνομιλία. Τον έχω συναντήσει καθώς είμαι ένας από τους ηγέτες που συνεργαστήκαμε με τον Πρόεδρο Trump κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του, και είχαμε μια πολύ καλή συνεργασία.»
Όταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατήγγειλε τον «τραμπισμό»
Το πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο πρωθυπουργός είναι ότι μπορεί να επικαλείται μια «πολύ καλή συνεργασία» με τον Τραμπ στην περίοδο 2019-2020, όμως στη συνέχεια ο Κυριάκος Μητσοτάκης επέλεξε να πάρει θέση στην εσωτερική αμερικανική πολιτική διαίρεση και μάλιστα να πάρει θέση κατά του Προέδρου Τραμπ.
Όταν για παράδειγμα έγιναν τα εκτεταμένα επεισόδια στην Ουάσιγκτον στις 6 Ιανουαρίου 2021 ο πρωθυπουργός έσπευσε να σχολιάσει από τον επίσημο λογαριασμό του στο twitter: Extremely troubled by the violence and horrible events taking place in Washington D.C. American democracy is resilient, deeply rooted and will overcome this crisis. (Εξαιρετικά προβληματισμένος από τη βία και τα τρομακτικά γεγονότα που συμβαίνουν στην Ουάσιγκτον. Η Αμερικανική δημοκρατία είναι ανθεκτική, με βαθιές ρίζες και θα ξεπεράσει αυτή την κρίση). Μια χειρονομία που υπερέβη τον πάγιο κανόνα που θέλει τους αρχηγούς κρατών να μη σχολιάζουν εξελίξεις σε γειτονικές χώρες.
Extremely troubled by the violence and horrible events taking place in Washington D.C. American democracy is resilient, deeply rooted and will overcome this crisis.
— Prime Minister GR (@PrimeministerGR) January 6, 2021
Όμως, ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν περιορίστηκε σε αυτή τη γενική διατύπωση. Λίγες εβδομάδες μετά, τον Φεβρουάριο του 2021, όταν ξέσπασε η «υπόθεση Λιγνάδη» και κόμματα της αντιπολίτευσης έσπευσαν να ζητήσουν την παραίτηση της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη, η απάντηση του πρωθυπουργού, εντός του κοινοβουλίου, ήταν η ακόλουθη: «Κατανοώ απόλυτα να ζητάτε παραίτηση υπουργού. Το έχετε κάνει με μισά μέλη του υπουργικού συμβουλίου. Είναι δικαίωμά σας. Ο βάλτος όμως στον οποίο έχετε σύρει την αντιπαράθεση δεν είναι δικαίωμα σας. Είναι αριστερόστροφος τραμπισμός. Πρακτικές που καταδικάστηκαν στην ΗΠΑ.»
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης μιλά από το βήμα της Βουλής για αριστερόστροφο τραμπισμό
Είναι σαφές ότι με τις δηλώσεις του αυτές ο πρωθυπουργός πήγε πέρα από την απλή καταδίκη προβλημάτων και ουσιαστικά αντιμετώπισε τον σημερινό Αμερικανό πρόεδρο ως την συγκεφαλαίωση όλων των προβλημάτων στην πολιτική.
Όμως, φαίνεται η συγκεκριμένη αναφορά στον «αριστερό τραμπισμό» έγινε ιδιαίτερα προσφιλής στον πρωθυπουργό. Γιατί στις 14 Νοεμβρίου 2022, μιλώντας στην Κεντρική Επιτροπή της Νέας Δημοκρατίας και ενώ έχει ήδη ξεσπάσει ο σάλος για το σκάνδαλο των υποκλοπών, ο Κυριάκος Μητσοτάκης υποστήριξε ότι: «Τώρα προετοιμάζουν την ήττα τους αμφισβητώντας ακόμα και το σημαντικότερο κεκτημένο της ίδιας της μεταπολίτευσης, την ακεραιότητα των εκλογών και την ομαλή μετάβαση της εξουσίας στον νικητή. Ο αριστερός τραμπισμός σε όλο του το μεγαλείο».
Τον «αριστερό τραμπισμό» καταδικάζει ο έλληνας πρωθυπουργός
Η μονομερής ταύτιση με το Δημοκρατικό Κόμμα και τον Τζο Μπάιντεν
Γιατί , όμως, ένας έμπειρος πολιτικός όπως ο Κυριάκος Μητσοτάκης, που παρακολουθεί τις πολιτικές εξελίξεις, επέλεξε το 2022 να χρησιμοποιήσει τόσο απαξιωτικούς όρους για έναν Αμερικανό πολιτικό, που ήδη τότε είχε ξεκινήσει την πορεία προς την επιστροφή του στην εξουσία και είχε εξέχοντα ρόλο στο Ρεπουμπλικάνικό κόμμα;
Η απάντηση έχει να κάνει με τον τρόπο που η ελληνική εξωτερική πολιτική στην περίοδο της διακυβέρνησης Μητσοτάκη κατεξοχήν προσκολλήθηκε στο Δημοκρατικό Κόμμα (σε αντίθεση, ας σημειώσουμε με τις παραδοσιακά καλές σχέσεις της οικογένειας Μητσοτάκη και με τους Ρεπουμπλικανούς).
Αυτό πιθανώς είχε να κάνει με μια εκτίμηση ότι οι Δημοκρατικοί θα μετέτρεπαν την προεκλογική τους ρητορική κατά του Ερντογάν και σε μια έμπρακτη πίεση προς την τουρκική πλευρά. Παρότι βεβαίως η μεγαλύτερη πρόσφατη πίεση σε πρακτικό επίπεδο στην Τουρκία είχε ήδη γίνει το 2019 όταν και αποφασίστηκε ο αποκλεισμός της από το πρόγραμμα για τα F-35 επειδή είχε επιμείνει στην απόφαση να πάρει ρωσικές συστοιχίες S-400.
Ουσιαστικά, η ελληνική κυβέρνηση θεώρησε ότι μια τέτοια προσκόλληση στην κυβέρνηση Μπάιντεν, συμπεριλαμβανομένης και της υιοθέτησης δια στόματος πρωθυπουργού αρνητικών διατυπώσεων για τον «τραμπισμό» θα αναβάθμιζε τη θέση της χώρας έναντι της Τουρκίας.
Ο ίδιος ο πρωθυπουργός φάνηκε να θεωρεί ότι το έχει πετύχει αυτό με την ομιλία του στην Κοινή Σύνοδο της Γερουσίας και της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ στις 17 Μαΐου 2022.
Από την ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη στο αμερικανικό Κογκρέσο
Αυτό μπορεί να εξηγήσει γιατί επέλεξε όλο εκείνο το διάστημα μια ρητορική εχθρική για την άλλη αμερικανική παράταξη, ιδίως από τη στιγμή που η πραγματική επιρροή του Τραμπ στο Ρεπουμπλικανικό κόμμα παρέμεινε ιδιαιτέρως ισχυρή.
Βεβαίως ο προσεκτικός παρατηρητής θα έβλεπε ήδη από τότε ότι δεν ήταν βέβαιο ότι η στρατηγική απέδιδε, τουλάχιστον ως προς τη διάσταση της πίεσης προς την τουρκική πλευρά ή της διαμόρφωσης ενός διαφορετικού συσχετισμού.
Σε όλη την περίοδο της διακυβέρνησης Μπάιντεν η Τουρκία κατάφερε όχι μόνο να ξεπεράσει την αρχική δυσπιστία απέναντί της, αλλά στη συνέχεια – και παρά τη μη ταύτισή της με τις δυτικές κυρώσεις στη Ρωσία – να μπορέσει να διεκδικήσει ευρύτερο ρόλο διαμεσολαβητή, την ώρα που οι εξελίξεις στη Συρία την έφεραν τελικά σε σχετικά καλύτερη θέση (ως δύναμη που συνομιλούσε με τους Ισλαμιστές αντάρτες), την ώρα που διατήρησε τον ενεργό ρόλο που έχει στη Λιβύη. Και βέβαια η επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο σήμαινε για τον Πρόεδρο Ερντογάν την επιστροφή ενός ηγέτη με τον οποίο στο παρελθόν είχε τρόπους συνεννόησης.
Η δύσκολη θέση μετά τη νέα εκλογή Τραμπ
Όλα αυτά έφεραν τον Κυριάκο Μητσοτάκη σε μια εξαιρετικά δύσκολη θέση μετά την επανεκλογή Τραμπ. Και αυτό γιατί αυτός ο υποτίθεται κατεξοχήν φιλοδυτικός και φιλοαμερικανός πολιτικός καλείται να συνεργαστεί με έναν πολιτικό του οποίο είχε χαρακτηρίσει παράδειγμα προς αποφυγή. Και δεν έκανε τα πράγματα πιο εύκολα για τον πρωθυπουργό το γεγονός ότι ταυτίστηκε με τις θέσεις άλλων ευρωπαϊκών χωρών σε θέματα όπως οι δασμοί, δηλώνοντας π.χ. ότι «ο πρόεδρος Τραμπ ανακοίνωσε μία, θα έλεγα, κολοσσιαίας διάστασης στροφή στην οικονομική πολιτική, στη διεθνή εμπορική πολιτική των ΗΠΑ. Είναι μία ιστορική στροφή στον προστατευτισμό».
Και αυτό γιατί η ελληνοαμερικανική σχέση – σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες – αφορά πρωτίστως γεωπολιτικά ζητήματα και σε μικρότερο βαθμό ζητήματα εμπορικών σχέσεων. Αν και πρέπει να σημειώσουμε εδώ ότι ο Ντόναλντ Τραμπ κατεξοχήν στηρίχτηκε ακριβώς από τις μεγάλες επιχειρήσεις υψηλής τεχνολογία που προσπαθεί και η ελληνική κυβέρνηση να προσελκύσει.
Ακόμη χειρότερα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης βρέθηκε να έχει τοποθετηθεί κατ’ επανάληψη αρνητικά σε σχέση με έναν ηγέτη των ΗΠΑ που στηρίζεται συχνά περισσότερο στην εικόνα που σχηματίζει για τον ηγέτη μιας χώρας ως προσωπικότητα – μια κληρονομιά και της προηγούμενης επιχειρηματικής του δραστηριότητας – παρά σε κάποιες βαθύτερες γεωπολιτικές αναλύσεις. Για να μην αναφερθούμε στο πώς σταθμίζει τις δυναμικές στα μέσα κοινωνικής δικτύωση και τη δημόσια σφαίρα.
Αυτό φαίνεται αντίστροφα στο πώς ο Αμερικανός πρόεδρος εξακολουθεί να αναγνωρίζει τον Ερντογάν ως συνομιλητή και μάλιστα να μιλάει γι’ αυτόν με λόγια θαυμασμού και εκτίμησης, ακόμη και την ώρα που του ζητούσε να σταματήσει η Τουρκία να προμηθεύεται ρωσικό πετρέλαιο.
Προτεινόμενο Άρθρο
Είναι αυτή η σύγκριση ανάμεσα στην αδιαφορία για έναν Έλληνα πρωθυπουργό, που όλο αυτό το διάστημα έχει προσπαθήσει υποτίθεται να ευθυγραμμιστεί με τις αμερικανικές επιλογές, και τις δηλώσεις θαυμασμού για έναν Τούρκο πρόεδρο που έχει διαφοροποιηθεί από κρίσιμες αμερικανικές επιλογές, που υπογραμμίζει το σοβαρό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις.
Η κρίση μιας λογικής για τη διακυβέρνηση και ένας πολιτικός κύκλος που κλείνει
Όλα αυτά αποτυπώνουν ένα συνολικότερο πρόβλημα που δεν αφορά απλώς το ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης επέλεξε μια μονομερή τοποθέτηση σε σχέση με το αμερικανικό πολιτικό σύστημα, σε πείσμα μιας παράδοσης της ελληνικής διπλωματίας να έχει πάντα διαύλους και προς τις δύο μεγάλες παρατάξεις.
Αφορά πρωτίστως μια αντίληψη για τη διακυβέρνηση που θεωρεί ότι πολιτική στρατηγική σημαίνει κατά βάση την υιοθέτηση του όποιου συστημικού ιδεολογικού συρμού σε κάθε στιγμή φαντάζει κυρίαρχο (εν προκειμένω μια ιδεολογία «Ακραίου Κέντρου» έστω και διανθισμένης εσχάτως με ακροδεξιά στοιχεία), και όχι αυτό που αντιστοιχεί στα κοινωνικά χαρακτηριστικά της παράταξης και που αντίστοιχα θεωρεί εθνική εξωτερική πολιτική την ταύτιση κατά βάση με την εκδοχή εξωτερικής πολιτικής που ερχόταν από το αμερικανικό Δημοκρατικό Κόμμα και ένα ευρύτερο κλίμα «φιλελεύθερου παρεμβατισμού» παραβλέποντας ότι αυτή είναι μία – και όχι πάντα η κυρίαρχη – εκδοχή αμερικανικής πολιτικής, ιδίως σε μια συγκυρία όπου ούτως ή άλλως τα πράγματα στη «Συλλογική Δύση» είναι πιο σύνθετα.
Μόνο που αυτό φέρνει τώρα τον Κυριάκο Μητσοτάκη αντιμέτωπο, εντός και εκτός της παράταξής του, με την κριτική που ο ίδιος πάντα αρεσκόταν να κάνει στους πολιτικούς του αντιπάλους όταν τους κατηγορούσε ότι δεν έχουν ερείσματα στους δυτικούς συμμάχους και αντίστοιχα βαρύτητα και κύρος στη διεθνή σκακιέρα.
Τώρα, είναι αυτός που χρεώνεται την υποβάθμιση της θέσης της χώρας στα μάτια της τρέχουσας αμερικανικής κυβέρνησης, την ώρα που η Τουρκία εμφανώς αναβαθμίζεται.
Πράγμα που σημαίνει ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης πλέον χάνει και σε αυτό που ακόμη και στις δημοσκοπήσεις έμοιαζε να είναι το πιο ισχυρό σημείο του, δηλαδή η εξωτερική πολιτική.
Κάτι που έρχεται να προστεθεί στον τρόπο που χρεώνεται σημαντικές απώλειες εκλογικής επιρροής – τα κατευθυνόμενα δημοσιεύματα για τη διαφορά από το δεύτερο κόμμα δεν πείθουν κανένα όταν είναι εμφανές ότι η Νέα Δημοκρατία έχει χάσει κάθε πιθανότητα αυτοδυναμίας –, αλλά και στην αδυναμία απάντησης σε μια όλο και πιο βαθιά δυσαρέσκεια.
Κάτι που εξηγεί γιατί εντός της παράταξής του αρκετοί θεωρούν ότι ο πολιτικός του κύκλος έχει κλείσει.
Μητσοτάκης: «Είμαστε έτοιμοι να συμβάλλουμε στην ανοικοδόμηση της Ουκρανίας»
«Είμαστε έτοιμοι να συμβάλλουμε στην ανοικοδόμηση της Ουκρανίας», αναφέρει τον εβδομαδιαίο απολογισμό του κυβερνητικού έργου ο πρωθυπουργός – «Αρχή μας είναι τα πλεονάσματα να επιστρέφονται στους πολίτες»
Στις εξελίξεις γύρω από τον πόλεμο στην Ουκρανία, την απώλεια του Απόστολου Βεσυρόπουλου αλλά και τις πυρκαγιές που εκδηλώθηκαν στην Ελλάδα αναφέρεται ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, στην καθιερωμένη κυριακάτικη ανάρτησή του για τον εβδομαδιαίο απολογισμό του κυβερνητικού έργου.
Ο πρωθυπουργός υπεραμύνεται της στήριξης της χώρας στο Κίεβο, λέγοντας πως «στηρίξαμε τον αμυνόμενο απέναντι στον επιτιθέμενο σε μια απροκάλυπτη εισβολή και κατάφωρη παραβίαση της κυριαρχίας μιας χώρας», ενώ τονίζει πως «είμαστε έτοιμοι να συμβάλουμε στην ανοικοδόμηση της Ουκρανίας».
«Είμαστε με την Ευρώπη. Είμαστε με τη Δύση. Είμαστε με τη διεθνή νομιμότητα. Δεν μπορούμε να δεχτούμε την αλλαγή συνόρων με τη βία ως συνήθη πρακτική. Υποστηρίζουμε την άμεση εκεχειρία και την παροχή ισχυρών εγγυήσεων ασφαλείας στην Ουκρανία, ώστε να είναι σε θέση να υπερασπιστεί την κυριαρχία της και να αποτρέψει κάθε μελλοντική επιθετικότητα. Στο πλαίσιο αυτό, είναι κομβικής σημασίας η διαβεβαίωση των Ηνωμένων Πολιτειών για στήριξη. Και θέλω να επαναλάβω ότι είμαστε έτοιμοι να συμβάλουμε στην ανοικοδόμηση της Ουκρανία», σημειώνει και προσθέτει:
Κλείνοντας, θέλω να πω αυτό: όσοι μας κατηγορούν για τη στήριξη στην Ουκρανία, όπως έκανε όλη η Δύση, πλην λίγων θαυμαστών του αναθεωρητισμού, είναι οι ίδιοι που με τη στάση τους μας ζητούν να ξεχάσουμε το τραύμα της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο. Θα μας ζητούσαν να δεχθούμε ως νόμιμα τα τετελεσμένα της παράνομης τουρκικής εισβολής; Να νομιμοποιήσουμε παράνομες διεκδικήσεις και αμφισβητήσεις των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων; Το Κίεβο δεν είναι μακριά. Και πάντως, όχι αρκετά μακριά απ΄όσα συμβαίνουν στην περιφέρειά μας».
Όσον αφορά τις πυρκαγιές στην Αχαΐα, σε ένα έμμεσο σχόλιο προς τον δήμαρχο Πατρέων (χωρίς να τον κατονομάζει), ο πρωθυπουργός σημειώνει πως είναι «ανεύθυνο και επικίνδυνο για λόγους κομματικής αντιπαράθεσης να αμφισβητείται το σωτήριο -όπως έχει αποδειχθεί- σύστημα προειδοποίησης και εκκένωσης, το 112».
«Αρχή μας είναι τα πλεονάσματα να επιστρέφονται στους πολίτες» διαμηνύει ο πρωθυπουργός, μιλώντας για την πορεία της ελληνικής οικονομίας.
Παράλληλα ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρεται στο μεταναστευτικό και στους τομείς της Υγείας, της Παιδείας και των Υποδομών.
Αναλυτικά η ανάρτηση του πρωθυπουργού:
Καλημέρα σε όλες και όλους! Επιστρέψαμε στην καθιερωμένη κυριακάτικη ανασκόπησή μας, μετά από μία σύντομη αλλά επιβεβλημένη καλοκαιρινή ανάπαυλα. Βέβαια, εμείς κάναμε ένα μικρό διάλειμμα, αλλά τα γεγονότα όχι. Θέλω να ξεκινήσω από τη διπλωματική κινητικότητα που βρίσκεται σε εξέλιξη με στόχο την επίτευξη μιας δίκαιης και βιώσιμης ειρήνης στην Ουκρανία. Είναι ενθαρρυντικό ότι αυτές τις μέρες χαράσσονται τα επόμενα βήματα μιας πορείας που όλοι ευχόμαστε να οδηγήσει στην ειρήνη. Έτσι, μου δίνεται η ευκαιρία να μιλήσω για τη στάση της Ελλάδας στον πόλεμο. Μια στάση που υπαγορεύεται από το εθνικό μας συμφέρον, τη γεωπολιτική μας θέση και τις προκλήσεις που απορρέουν από αυτήν. Κάνουμε αυτό που επιτάσσει η θέση μας στον πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και οι μεγάλες γεωπολιτικές μας επιλογές. Τη θέση αυτή την κερδίσαμε με κόπο. Η πατρίδα μας πλήρωσε πολύ ακριβά την ευρωπαϊκή απομόνωση τα χρόνια της οικονομικής κρίσης. Δεν θα επιτρέψουμε ποτέ ξανά η Ελλάδα να βρεθεί στο περιθώριο. Στηρίξαμε την Ουκρανία από την πρώτη στιγμή. Στηρίξαμε τον αμυνόμενο απέναντι στον επιτιθέμενο σε μια απροκάλυπτη εισβολή και κατάφωρη παραβίαση της κυριαρχίας μιας χώρας.
Είμαστε με την Ευρώπη. Είμαστε με τη Δύση. Είμαστε με τη διεθνή νομιμότητα. Δεν μπορούμε να δεχτούμε την αλλαγή συνόρων με τη βία ως συνήθη πρακτική. Υποστηρίζουμε την άμεση εκεχειρία και την παροχή ισχυρών εγγυήσεων ασφαλείας στην Ουκρανία, ώστε να είναι σε θέση να υπερασπιστεί την κυριαρχία της και να αποτρέψει κάθε μελλοντική επιθετικότητα. Στο πλαίσιο αυτό, είναι κομβικής σημασίας η διαβεβαίωση των Ηνωμένων Πολιτειών για στήριξη. Και θέλω να επαναλάβω ότι είμαστε έτοιμοι να συμβάλουμε στην ανοικοδόμηση της Ουκρανίας.
Κλείνοντας, θέλω να πω αυτό: όσοι μας κατηγορούν για τη στήριξη στην Ουκρανία, όπως έκανε όλη η Δύση, πλην λίγων θαυμαστών του αναθεωρητισμού, είναι οι ίδιοι που με τη στάση τους μας ζητούν να ξεχάσουμε το τραύμα της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο. Θα μας ζητούσαν να δεχθούμε ως νόμιμα τα τετελεσμένα της παράνομης τουρκικής εισβολής; Να νομιμοποιήσουμε παράνομες διεκδικήσεις και αμφισβητήσεις των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων; Το Κίεβο δεν είναι μακριά. Και πάντως, όχι αρκετά μακριά απ΄όσα συμβαίνουν στην περιφέρειά μας.
Πριν περάσω στις εσωτερικές εξελίξεις, θα ήθελα να σταθώ στην απώλεια του Απόστολου Βεσυρόπουλου. Υπήρξε ένας σεμνός και υπεύθυνος πολιτικός, που τίμησε την παράταξή μας και υπηρέτησε με συνέπεια τον δημόσιο βίο. Ένας άνθρωπος χαμογελαστός, προσιτός, με ειλικρινές ενδιαφέρον για τους συμπολίτες του, που κέρδισε την εκτίμηση και τον σεβασμό όλων. Ως γραμματέας της Κοινοβουλευτικής Ομάδας υπηρέτησε με αίσθημα καθήκοντος και ήθος, όπως άλλωστε πάντα στην πολιτική του διαδρομή. Θα τον θυμόμαστε πάντα για την καλοσύνη, το χαμόγελό του και την αγάπη του για τον τόπο του. Η παράταξή μας και η πολιτική ζωή της χώρας είναι φτωχότερες χωρίς εκείνον.
Καθώς το καλοκαίρι οδεύει προς το τέλος, ίσως είναι ώρα για έναν πρώτο απολογισμό. Η χώρα μας δοκιμάστηκε ξανά από μεγάλες πυρκαγιές, όπως και ολόκληρος ο ευρωπαϊκός νότος. Μάλιστα στην ιβηρική χερσόνησο έως σήμερα έχουν καεί 6,8 εκ. στρέμματα, 4 εκ. στην Ισπανία και 2,8 εκ. στην Πορτογαλία. Γι’αυτό και ανταποκριθήκαμε στο αίτημα έκτακτης ανάγκης του ευρωπαϊκού μηχανισμού πολιτικής προστασίας διαθέτοντας 20 ειδικά εκπαιδευμένους Έλληνες δασοκομάντος στην Ισπανία και 2 Canadair στην Πορτογαλία. Η κλιματική κρίση διαμορφώνει μια σκληρή, νέα πραγματικότητα. Τα στοιχεία της Πυροσβεστικής δείχνουν ότι σε καθημερινή βάση διαχειρίζεται 40 πυρκαγιές ημερησίως, ενώ την περασμένη εβδομάδα ο αριθμός αυτός είχε ξεπεράσει τις 70 ανά ημέρα. Στη συντριπτική πλειονότητά τους τέθηκαν υπό έλεγχο μέσα σε λίγες ώρες. Η διασπορά στον ελλαδικό χώρο ήταν μεγάλη, ενώ υπήρξαν περιπτώσεις, με χαρακτηριστικότερη αυτή της Αχαΐας, όπου εκδηλώθηκαν ταυτόχρονα -ή το ένα μετά το άλλο- 4-5 διαφορετικά μέτωπα στην ευρύτερη περιοχή, με αποτέλεσμα να διασπαρθούν και οι πυροσβεστικές δυνάμεις, το ίδιο και οι ομάδες των εθελοντών, προκειμένου να τις αντιμετωπίσουν. Θεωρώ ανεύθυνο και επικίνδυνο για λόγους κομματικής αντιπαράθεσης να αμφισβητείται το σωτήριο -όπως έχει αποδειχθεί- σύστημα προειδοποίησης και εκκένωσης, το 112. Η ανθρώπινη ζωή είναι το υπέρτατο αγαθό. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα στηρίξουμε τους πληγέντες: ήδη ανακοινώσαμε τη χορήγηση στεγαστικής συνδρομής σε φυσικά και νομικά πρόσωπα για επισκευή ή ανακατασκευή κτηρίων, επιδότηση ενοικίου ή συγκατοίκησης έως 500 ευρώ για προσωρινή στέγαση μόνιμων κατοίκων, οικονομική ενίσχυση 600 ευρώ ανά νοικοκυριό για την κάλυψη πρώτων αναγκών, με προσαύξηση για πολύτεκνες οικογένειες και ΑμεΑ, ενώ έως 6.000 ευρώ θα δοθούν για αντικατάσταση ή επισκευή οικοσκευής της κύριας κατοικίας. Για τις πληγείσες περιοχές που κηρύχθηκαν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, προβλέπεται τριετής απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ, ενώ δίνεται η δυνατότητα έκτακτης χρηματοδότησης Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης για την κάλυψη πρώτων αναγκών και αποκατάσταση ζημιών σε δίκτυα και υποδομές.
Ως προς τις δυνατότητες του κρατικού μηχανισμού, επιτρέψτε μου να θυμίσω σε όσους μηδενίζουν όσα έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια, ότι φέτος επιχειρούν περισσότεροι από 18.000 πυροσβέστες, ο τρίτος υψηλότερος αριθμός αναλογικά με τους κατοίκους, μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο επίγειος στόλος της Πυροσβεστικής αριθμεί πάνω από 3.680 οχήματα, από 3.410 το 2022, και τα εναέρια μέσα είναι 82, από 61 το 2019. Πάνω από 600 εκ. ευρώ έχουν διατεθεί για πρώτη φορά στα χρονικά για έργα πρόληψης, αντιπυρικών ζωνών και καθαρισμού καύσιμης ύλης σε κρίσιμα δάση της πατρίδας μας μέσω του Antinero, 700.000 έφτασαν οι δηλώσεις καθαρισμού οικοπέδων, 82 drones επιτηρούν για δασικές πυρκαγιές. Επιπλέον, έχει μπει τέλος στο καθεστώς ατιμωρησίας για τους εμπρηστές οι οποίοι αδιαφορούν για την καταστροφή και το χάος που επιφέρουν οι ενέργειές τους. Ήδη μόνο εντός του 2025 έχουν γίνει περισσότερες από 300 συλλήψεις για εμπρησμό. Οι ποινές για εμπρησμό δάσους εκτίονται, δεν μετατρέπονται ούτε αναστέλλονται εφεσιβαλλόμενες. Κλείνοντας αυτό το θέμα, οφείλουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ για τη μάχη που έδωσαν στους πυροσβέστες, στους εθελοντές, στην αστυνομία, στους πολίτες και στην τοπική αυτοδιοίκηση.
Αλλάζω θέμα και έρχομαι στην αξιολόγηση των υπηρεσιών του ΕΣΥ από τους ίδιους τους πολίτες, για πρώτη φορά. Όπως σας είπα και μέσα στην εβδομάδα, 15.586 SMS με ερωτήσεις στάλθηκαν σε ασθενείς που νοσηλεύτηκαν σε 92 νοσοκομεία και 447 κλινικές. Το 30% που έχει απαντήσει μας δίνει ενθαρρυντικά αποτελέσματα: 93% βρήκαν τον γιατρό που χρειάζονταν, 88% μιλούν για ευγένεια και σεβασμό από το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, ενώ το 75% δηλώνουν συνολικά ικανοποιημένοι. Ακόμη και στα επείγοντα, το 42% εξυπηρετήθηκε σε λιγότερο από μία ώρα. Το ΕΣΥ αλλάζει: ανακαινίζονται νοσοκομεία, γίνονται προσλήψεις, βελτιώνονται οι αμοιβές, έχουμε για πρώτη φορά ένα οργανωμένο σύστημα πρόληψης, λειτουργούν Κινητές Ομάδες Υγείας, αλλά και απογευματινά χειρουργεία. Δεν πανηγυρίζουμε. Ακούμε τους πολίτες, βλέπουμε τα προβλήματα και τα αντιμετωπίζουμε.
Από το κρίσιμο πεδίο της υγείας, έρχομαι σε αυτό της δημόσιας εκπαίδευσης. Η νέα σχολική χρονιά ξεκινά με 8.823 διορισμούς εκπαιδευτικών σε κενές οργανικές θέσεις σε Δημοτικά, Γυμνάσια και Λύκεια που έρχονται να προστεθούν στις 38.500 προσλήψεις μόνιμων εκπαιδευτικών που έχουν γίνει από το 2019 έως σήμερα. Πάνω από τους μισούς (5.627) θα στελεχώσουν σχολεία Γενικής Εκπαίδευσης, οι υπόλοιποι σχολεία Ειδικής Αγωγής και Μουσικά Σχολεία. Θέλω να σταθώ ιδιαίτερα στους μαθητές και τις μαθήτριες με αναπηρία και στο δικαίωμά τους για ισότιμη πρόσβαση στην εκπαίδευση. Φέτος θα λειτουργήσουν 8 νέες Σχολικές Μονάδες Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ενώ ιδρύονται επιπλέον 2 τομείς και 6 ειδικότητες στα Ενιαία Ειδικά Επαγγελματικά Γυμνάσια-Λύκεια. Τα ειδικά σχολεία διαθέτουν εξειδικευμένο προσωπικό και υποστηρικτικές δομές, ώστε κάθε παιδί να μπορεί να έχει την εκπαίδευση που του αξίζει, σε ένα περιβάλλον που σέβεται και καλύπτει τις ιδιαίτερες ανάγκες του.
Σε ό,τι αφορά τα Μουσικά Σχολεία, για πρώτη φορά μετά από 17 χρόνια, αυτά θα αποκτήσουν νέο και σύγχρονο εξοπλισμό. Με προϋπολογισμό 10 εκ. ευρώ από το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης, θα αγοραστούν όλα τα απαραίτητα μουσικά όργανα, παραδοσιακά και σύγχρονα, καθώς και ο συνοδευτικός εξοπλισμός, ώστε να αναβαθμιστεί η καθημερινότητα των μαθητών σε όλα τα Μουσικά Σχολεία της χώρας.
Από τη νέα ακαδημαϊκή χρονιά θα εφαρμοστούν και οι νέες, πιο αυστηρές διατάξεις για την ενίσχυση του αισθήματος ασφάλειας στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα και την προστασία της ακαδημαϊκής ελευθερίας. Ενδεικτικά αναφέρω ότι προβλέπεται κάθειρξη 10 ετών για οργανωμένες βίαιες ενέργειες εντός των ΑΕΙ, θα αναστέλλεται έως και θα καταργείται η φοιτητική ιδιότητα για όσους παρανομούν, οι υπαίτιοι θα πληρώνουν τις ζημιές, ενώ θα γίνεται ψηφιακός έλεγχος όσων μπαίνουν στους πανεπιστημιακούς χώρους. Αλλά και τα πειθαρχικά συμβούλια των ΑΕΙ θα λειτουργούν πιο αποτελεσματικά και γρήγορα και επίσης θα ελέγχονται αν επιτελούν σωστά τον ρόλο τους. Η νέα χρονιά λοιπόν θα ξεκινήσει με περισσότερους εκπαιδευτικούς, καλύτερες υποδομές και πιο ασφαλή πανεπιστήμια. Με σχέδιο και συνέπεια, επενδύουμε στην δημόσια παιδεία, την πιο στέρεη βάση για το μέλλον των παιδιών μας και της χώρας μας.
Περνώ τώρα σε μια σειρά από σημαντικά έργα υποδομής. Πρώτα, το νέο τμήμα του οδικού άξονα Βόνιτσα-Λευκάδα που δόθηκε στην κυκλοφορία, με παράκαμψη του οικισμού του Αγίου Νικολάου. Ένα έργο αναγκαίο για τη Δυτική Ελλάδα, που θα μειώσει τον χρόνο μετακίνησης και θα ενισχύσει την οδική ασφάλεια, ιδιαίτερα τους θερινούς μήνες με τον αυξημένο κυκλοφοριακό φόρτο.
Υπογράφηκαν, επίσης, και ξεκινούν δύο μεγάλα αρδευτικά έργα στην Καρδίτσα (εκσυγχρονισμός ΤΟΕΒ Ταυρωπού) και στα Φάρσαλα (Υπέρεια-Ορφανά), συνολικού προϋπολογισμού άνω των 200 εκ. ευρώ. Υπολογίζεται ότι ένα σημαντικό μέρος των δικτύων θα ολοκληρωθεί εντός 12-14 μηνών και μέσω αυτών θα αρδευτούν περίπου 200.000 στρέμματα στον θεσσαλικό κάμπο.
Παράλληλα, θέσαμε σε διαβούλευση το νομοσχέδιο για την κοινωνική αντιπαροχή, που θα συζητηθεί και θα ψηφιστεί με την επανέναρξη των εργασιών της Βουλής. Με τις καινοτομίες που εισάγονται, επιδιώκουμε ο θεσμός της κοινωνικής αντιπαροχής να καταστεί σημαντικό εργαλείο στη «μάχη» για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης. Πώς θα λειτουργεί; Οικόπεδα του Δημοσίου θα παραχωρούνται σε ιδιώτες αναδόχους για την ανέγερση κατοικιών, με την υποχρέωση τουλάχιστον το 30% να διατίθεται ως κοινωνική ή προσιτή κατοικία με χαμηλό μίσθωμα σε ευάλωτα και οικονομικά ασθενέστερα νοικοκυριά. Έτσι, αξιοποιούμε τη δημόσια περιουσία, αυξάνουμε το απόθεμα κοινωνικών κατοικιών, προσφέρουμε στέγη σε συμπολίτες που έχουν ανάγκη, ενώ το κράτος διατηρεί τον έλεγχο, οι ιδιώτες επενδύουν και οι πολίτες ωφελούνται. Μια πολιτική που δεν επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό και αφήνει ισχυρό κοινωνικό αποτύπωμα.
Στα οικονομικά της ανασκόπησης, σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομικών, το πρωτογενές πλεόνασμα για το διάστημα Ιανουαρίου-Ιουλίου είναι υψηλότερο από τον στόχο που είχαμε θέσει κατά 1,2 δισ. ευρώ. Αρχή μας είναι τα πλεονάσματα να επιστρέφονται στους πολίτες, κάθε διαθέσιμος δημοσιονομικός χώρος θα αξιοποιείται προς όφελος της κοινωνίας. Μερικά ακόμη καλά οικονομικά νέα: Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της χώρας μας, δηλαδή το σύνολο αγαθών και υπηρεσιών που εισάγουμε και εξάγουμε, είναι βελτιωμένο κατά το πρώτο εξάμηνο φέτος σε σύγκριση με το ίδιο διάστημα πέρσι, και μειωμένο συνολικά κατά 8,3%, ενώ το έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο αγαθών είναι μειωμένο κατά 2,4%. Χωρίς τα πετρελαιοειδή, οι εξαγωγές ελληνικών προϊόντων είναι αυξημένες κατά 4,3%, όπως και οι ταξιδιωτικές εισπράξεις από τουρίστες που επισκέπτονται τη χώρα μας είναι αυξημένες κατά 11%. Πολύ σημαντική είναι η καλή πορεία των άμεσων ξένων επενδύσεων, που στο πρώτο εξάμηνο είναι ανεβασμένες σε σχέση με πέρσι κατά 800 εκ. ευρώ. Όλα αυτά δείχνουν μια οικονομία που βελτιώνεται σταθερά και παράγει οφέλη που επιστρέφουν στην κοινωνία.
Να έρθω στο μεταναστευτικό που είχε απασχολήσει έντονα τη χώρα μας το προηγούμενο διάστημα. Τα στοιχεία δείχνουν ότι τα έκτακτα μέτρα που πήραμε και οι διπλωματικές κινήσεις που κάναμε αποδίδουν. Την πρώτη εβδομάδα του Ιουλίου, πριν από τη σχετική τροπολογία, είχαν μπει μέσα σε 7 ημέρες 2.642 μετανάστες. Στις 25 μέρες αφότου ξεκίνησε η εφαρμογή των μέτρων -μη εξέταση ασύλου, κράτηση των νεοεισερχόμενων και επιστροφή τους- οι αφίξεις περιορίστηκαν συνολικά σε 923, ενώ μέσα στον Αύγουστο δεν ξεπέρασαν τους 400. Το μήνυμα ήταν σαφές και λειτούργησε.
Θα κλείσω τη σημερινή ανασκόπηση με έργα και δράσεις που αναδεικνύουν την πολιτιστική μας κληρονομιά. Ξεκινώ από τη Λήμνο, όπου παραδόθηκε στους κατοίκους και τους επισκέπτες το πλήρως αποκατεστημένο Αρχαιολογικό Μουσείο της Λήμνου. Το νεοκλασικό κτήριο που είχε πληγεί από τον σεισμό του 2014, αποκαταστάθηκε πλήρως και πλέον τίποτα δεν θυμίζει τις παλιές πληγές. Με σύγχρονες και ασφαλείς υποδομές, φιλοξενεί την ιστορία του νησιού από την προϊστορία έως το Βυζάντιο. Το έργο υλοποιήθηκε από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Λέσβου, με χρηματοδότηση 3 εκ. ευρώ από το Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Βόρειο Αιγαίο 2014-2020».
Στην Αττική δρομολογούνται 21 μεγάλα έργα σε Ελευσίνα, Αθήνα και Λαύριο, μέσα από την Ολοκληρωμένη Χωρική Επένδυση που υπέγραψαν η Yπουργός Πολιτισμού και ο Περιφερειάρχης Νίκος Χαρδαλιάς. Με προϋπολογισμό 40 εκ. ευρώ από τους ευρωπαϊκούς πόρους της Περιφέρειας Αττικής, θα γίνουν παρεμβάσεις για την ανάδειξη και αναβάθμιση πολιτιστικών τοπόσημων σε τρεις από τους σημαντικότερους πόλους της θρησκευτικής, πολιτικής και οικονομικής ζωής του λεκανοπεδίου. Ενδεικτικά αναφέρω την επαναλειτουργία με νέες χρήσεις του Παλαιού Μουσείου Ακρόπολης, την ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου του Λυκείου του Αριστοτέλη μέσα και από ψηφιακές δράσεις, αλλά και παρεμβάσεις στους αρχαιολογικούς χώρους της Ελευσίνας και του Ραμνούντα, στην Ιερά Μονή Δαφνίου, στον ναό του Αγίου Γεωργίου στον Ελαιώνα Μεγάρων.
Έτσι κλείνει και η πρώτη, μετακαλοκαιρινή ανασκόπηση. Ραντεβού ξανά την επόμενη Κυριακή. Καλημέρα!
- Βόμβα 220.000.000 ευρώ με νέο σκάνδαλο με τα «σπιτάκια της ανακύκλωσης» – Ο πασίγνωστος Έλληνας που εμπλέκεται
- Ηγουμενίτσα: Θρήνος στην κηδεία του 11χρονου Μάξιμου – Σε κατάσταση σοκ η 58χρονη οδηγός – «Ό,τι και να σας πω, το παιδί έφυγε»
- Μηχανική βλάβη στο SuperStar με 303 επιβάτες
- Όχι, δεν είναι ο χαμnλός σiδηρος: Αuτοί είναι οι 5 λόγοı που νıώθετε κοuρασμένοι όλn την ώρα
